Biwak „na dziko” to często podstawowy element przygody na łonie natury. Niestety w naszym kraju, nie jest łatwo zorganizować noc w terenie legalnie. Musimy stosować się do przepisów, które znacznie ograniczają naszą wolność. Przypominamy najważniejsze z nich.
Przepisy – nocleg
- bez zgody właściciela nie możemy nocować na terenach prywatnych,
- zakazane jest biwakowanie na terenie parków narodowych i rezerwatów przyrody poza miejscami do tego wyznaczonymi (Ustawa o ochronie przyrody, art. 15.),
- nie wolno nocować w lasach (niezależnie od ich formy własności – patrz niżej), poza miejscami do tego wyznaczonymi (Ustawa o lasach, art. 30.),
- plaże, wydmy i klify podlegają regulacjom urzędów morskich (w Szczecinie, w Gdyni i w Słupsku). Jeśli otrzymamy zgodę możemy nocować na plaży – wydmy i klify są zazwyczaj obszarem chronionym.
Definicja lasu – Ustawa o lasach art. 3.
Lasem jest grunt:
1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) – drzewami i krzewami oraz runem leśnym – lub przejściowo jej pozbawiony:
- przeznaczony do produkcji leśnej lub
- stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
- wpisany do rejestru zabytków;
2) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.
Z kolei art. 2. mówi:
Przepisy ustawy stosuje się do lasów, bez względu na formę ich własności.
Wynika z tego, że nie ma znaczenia czy las jest państwowy czy prywatny – w każdym lesie podlegamy tym samym przepisom. Ustawę o lasach z dnia 28 września 1991 r. znajdziecie TUTAJ.
Przepisy – ogniska
O ogniskach pisaliśmy dużo już wcześniej (polecamy artykuł „Ogniska i pożary„), tutaj przypominamy jedynie podstawowe akty prawne. Ognisk nie wolno rozniecać:
- w parkach narodowych i rezerwatach przyrody (Ustawa o ochronie przyrody, art. 15.),
- w lasach (Ustawa o lasach, art. 30.),
- w obu powyższych przypadkach nie wolno również używać źródeł otwartego ognia,
- niedozwolone jest również zbieranie drewna, gałęzi i ściółki (określają to przytoczone wcześniej akty prawne, a także art. 148. Kodeksu Wykroczeń – rozdział XIX)
Nawet jeśli znajdziemy miejsce, w którym możemy legalnie rozpalić ognisko, warto sprawdzić aktualną sytuację pożarową:
Gdzie w takim razie wolno biwakować na dziko?
Wszystkie tereny w Polsce są czyjąś własnością: prywatną, urzędu miasta, urzędu morskiego lub nadleśnictwa. W naszym prawie nie występuje pojęcie „ziemi niczyjej”. Biwakowanie czy nocowanie w naturze bez zgody, poza wyznaczonymi miejscami jest więc niedozwolone. Doświadczenie pokazuje jednak, że zarówno władze, jak i lokalni mieszkańcy często przymykają oko – zdarzają się miejsca, gdzie zwyczajowo rozbija się namioty. Są też sytuacje wyjątkowe, jak nocleg w podróży, gdy jesteśmy zbyt zmęczeni, by jechać dalej lub inne sytuacje awaryjne, w których nie mamy wyboru.
Jednak wchodząc w tę „szarą strefę” pamiętajmy o poszanowaniu dla natury, stosujmy się do zasad Leave No Trace (jak zawsze!), a przede wszystkim ograniczajmy takie sytuacje do minimum. Nie chodzi przecież tylko o przepisy i ewentualny mandat, a nasze wspólne dobro – środowisko, które musimy chronić. O etyce biwakowej będziemy jeszcze pisać.
Planując biwak możemy spróbować dowiedzieć się kto jest właścicielem danego terenu i poprosić o zgodę. To może się udać, ale wielu z nas uzna pewnie, że szkoda zachodu. Na szczęście są łatwiejsze sposoby na legalny biwak na łonie natury. Opisujemy je w kolejnym odcinku niniejszego cyklu:
Redakcja
***
W cyklu naszych poradników, który stale rośnie, staramy się dzielić tą wiedzą i przydatnymi informacjami. Do tej pory powstały następujące artykuły:
- Biwak na dziko. Przepisy w krajach europejskich
- Biwak na dziko. Gdzie szukać legalnych miejsc?
- Biwak na dziko. Przepisy: noclegi i ogniska
- Biwak na dziko. Leave No Trace
- Zanocuj w lesie – program Lasów Państwowych. Legalny biwak na dziko w Polsce
- Zanocuj w lesie – mapa
- Program „Zanocuj w lesie” – najczęściej zadawane pytania
- Biwak na dziko. Wybór miejsca w terenie
- Biwak na dziko. Typy schronień
- Biwak w hamaku
- Biwak na dziko. Jak się spakować?
- Biwak na dziko. Jesień
- Biwak na dziko. Budowanie własnego schronienia (wkrótce)
- Biwak na dziko. Etyka (wkrótce)
Wszystkie części cyklu zebrane są tutaj:
