Oddajemy Wam do rąk wyjątkowo obszernego (140 stron) i tematycznie bogatego „Taternika”. Można powiedzieć, że jest to numer podwójny, gdyż mieliśmy dłuższą przerwę i pismo nie ukazało się z końcem roku.
W tym numerze sporo miejsca zajmują podsumowania trudnych dla środowiska ubiegłorocznych wydarzeń i refleksje dotyczące działalności w górach. Dlatego przeczytacie „Uwagi o górskiej śmierci” Jana Józefa Szczepańskiego. Janusz Kurczab przygotował historyczny przegląd największych tragedii w górach wysokich, a Andrzej Paczkowski, jako historyk i wieloletni prezes PZA, przypomina – z dystansu – jak kiedyś podchodzono do dramatów w górach:
Określenie „kapliczka straceńców” pojawiło się już przed I wojną światową, gdy taternictwo dopiero się kształtowało. Środowisko wspinaczkowe na zainteresowanie wypadkami ze strony „profanów” odpowiadało w zasadzie reakcją samoobronną. W schronisku czy w namiotach godzinami debatowano nad przebiegiem jakiejś tragicznie zakończonej wspinaczki, ale nie wynoszono wyników tych analiz na zewnątrz.
Sporo w tym „Taterniku” o „Szczycie Podlesickim”, czyli spotkaniu pt. „Etyka i zasady we współczesnym alpinizmie”, które zostało zorganizowane 23 listopada 2013 r. przez Polski Związek Alpinizmu i redakcję „Taternika”. Wzięło w nim udział 67 osób, głównie ze środowiska himalajskiego. Prezentujemy też „poszczytowe” przemyślenia i wnioski, wśród nich jest artykuł Ludwika Wilczyńskiego, zaś temat wizerunku himalaistów porusza Jagoda Mytych. Podczas zjazdu zastanawiano się, gdzie jest granica wolności wspinacza, te rozważania kontynuuje Bogusław Kowalski w artykule pt. „Wolność czy w kamasze?”. Natomiast Bogumił Słama wracał ze szczytu z psem, z którym… dyskutował o partnerstwie. O czym gadali? Odpowiedź również znajdziecie w tym numerze.
Jeśli dyskutujemy o partnerstwie, warto zastanowić się nad autorytetami i mentorami w naszym środowisku. Czy mamy kogo naśladować, od kogo się uczyć?
– Nauczyłem się ludzi szanować nie za to, jakimi są ekspertami i jakie mają górskie CV, tylko za to, jakimi są ludźmi na co dzień – napisał Jakub Radziejowski w tekście, który publikujemy.
1 listopada 2013 r. odszedł od nas Wojciech Wenta, wspinacz ze Szczecińskiego Klubu Wysokogórskiego. Miał ogromne wsparcie w naszym środowisku, był lubianym i cenionym partnerem. Podczas rozmyślań o partnerstwie przypomniały mi się słowa Macieja Tertelisa o Wojtku:
Nie znajduję wśród moich znajomych bliższego mi górskiego przyjaciela. Pewniejszego partnera od liny. Kogoś, komu bez mrugnięcia okiem powierza się własne życie, kiedy asekuruje i dodaje odwagi.
Pamiętacie tytuł wywiadu, który Marcin Tomaszewski przeprowadził z Wojtkiem na kilka miesięcy przed śmiercią? Brzmiał: „Na nikim się nie zawiodłem” („Taternik” 2/2013). Polecam tę mądrą i wzruszającą rozmowę.
Mam nadzieję, że także teksty w bieżącym „Taterniku” poruszą Was i pozostawią ślad. I skłonią do refleksji: jakim jestem partnerem, kogo mam za partnera, czym dla mnie jest partnerstwo i co jest dla mnie ważne, nie tylko w górach.
***
Ale przecież ten „Taternik” nie jest tylko o partnerstwie, etyce i obowiązujących w górach zasadach!
Numer otwieramy optymistycznym akcentem – wywiadem z Januszem Majerem o przyszłości himalaizmu. Dużo miejsca zajmują: szkolenie, jaskinie, wspomnienia, wspinaczka skałkowa. Są Tatry, literatura i nowy dział „kanioning” – ta dyscyplina cieszy się coraz większą popularnością.
I jeszcze prawie 20 stron poświęcamy Hejszowinie i wspinaczce w piaskowcu! O historii wspinania w tym rejonie, przewodnikach, ludziach i surowych regułach saksońskich, które tu obowiązują, opowiadają m.in. Andrzej Makarczuk, Paweł Bździel, Marek Szarkowski, Marek Pochylski, Adam Pustelnik, Olga Niemiec, Jan Fijałkowski, Tomasz Antecki, Maciej Stępniak oraz legenda wspinania w „piachach” – Horst Diewock, który podkreśla: łamiąc zasady, straciłbym najlepszych przyjaciół.
Ech, czyli zatoczyliśmy koło. Bo to znów tematy o etyce i partnerstwie…
Serdecznie pozdrawiam i zapraszam do lektury,
Renata Wcisło
„Taternik” dostępny jest w EMPIKACH, wybranych sklepach górskich, zakupu można też dokonać przez stronę internetową: http://www.taternik.org.
Spis treści:
- Od redakcji
- Szkoła himalaizmu (wywiad z J. Majerem)
- Największe tragedie w himalaizmie (J. Kurczab)
- Błąd czy wina? Przypomnienie z dystansu (A. Paczkowski)
- Uwagi o górskiej śmierci (J. J. Szczepański)
- Szczyt Podlesicki: wolność to jest zawsze zrozumienie ograniczeń (R. Wcisło)
- Zadyszka przed metą (B. Kowalski)
- Skończył się rok. Wyciągamy wnioski (L. Wilczyński)
- Wolność czy w kamasze? (B. Kowalski)
- Wracając z Podlesic, czyli rozmowy z psem o partnerstwie (B. Słama)
- Himalaiści dobrze się klikają (J. Mytych)
- W poszukiwaniu górskich nauczycieli i autorytetów (R. Wcisło, M. Tomaszewski, J. Radziejowski, R. Fronia)
- Pierwsze samotne przejście drogi Kaos na El Capitanie (M. Raganowicz)
- Tatrzański Park Narodowy ma nowego dyrektora
- Podsumowanie zimowego sezonu tatrzańskiego
- Czwarty kwartał 2013 roku oczami Komisji Bezpieczeństwa PZA (B. Kowalski)
- Współczesny sprzęt na pewno wytrzyma, tylko jak długo? (J. Nowak)
- Letnie kursy w Centralnym Ośrodku Szkolenia PZA
- Poradnik sprzętowy – kaski (D. Porada)
- Literatura
- Najlepsze osiągnięcia Polaków we wspinaczce skałkowej w roku 2013 (O. Kosek)
- O fenomenie wspinania skałkowego w Akademickim Klubie Górskim w Łodzi (P. Pustelnik)
Wspinanie w piaskowcu:
- Przewodniki po Hejszowinie
- Hejszowina – krótka historia wspinania w polskich piachach (M. Stępniak, konsultacje: M. Szarkowski, Sz. Gonciarek, J. Fijałkowski)
- Łamiąc zasady, straciłbym najlepszych przyjaciół (H. Diewock)
- Reguły wspinaczki piaskowcowej – geneza i kilka osobistych uwag (A. Makarczuk)
- Hejszowina na początek (P. Bździel)
- Jestem piachowym ortodoksem (M. Pochylski)
- Odnalazłem się w piachach (A. Pustelnik)
- Tu trzeba mieć psychę (O. Niemiec)
Kanioning:
- Kanioning w Polsce (J. Jędrys, Z. Tabaczyński)
- Kanioning w Sierra de Guara (G. Badurski)
- Woda w kanionach (B. Nizinkiewicz)
Jaskinie:
- Nurkowanie jaskiniowe: Albania 2013 (D. Lermer)
- Polski rok 2013 w jaskiniach (J. Nowak)
- 2013 r.: sukcesy polskich grotołazów w najgłębszych jaskiniach półkuli zachodniej (R. Wcisło)
- Polacy w Meksyku (M. Kuczyński) 113
- Polacy w meksykańskiej jaskini J2 i nurkowanie Marcina Gali (R. Sieradzki)
- Meksyk: dziewięć lat w jaskini J2 (M. Gala)
- Meksyk. System Huautla – nurkowanie i eksploracja za syfonami (M. Kopertowski)
- Jaskinia JackDaniel’s w Tennengebirge (R. Kondratowicz)
- 300 grotołazów w Podlesicach (I. Włosek)
- Podróż do wnętrza Ziemi podczas KFG (K. Wróblewska)
- Jaskinie w skrócie 125
Narciarze wysokogórscy o swojej pasji:
- Zofia Bachleda
- Monika Strojny
- Festiwale
- Listy do redakcji
- Józef Haduch nowym prezesem PTT (B. Morawska-Nowak)
- Owcza Przełęcz – Sylwester 1958, czyli jak zostałam taterniczką (K. Konopka)
- Odeszli w 2013 roku