Komunikat lawinowy ogłaszany dla polskiej części Tatr przez TOPR to jedno z najważniejszych źródeł informacji na temat warunków panujących na szlakach. Ratownicy przypominają, by nie traktować 1. czy 2. stopnia zagrożenia lawinowego jak zielonego światła. Wypadki zdarzają się nawet przy „lawinowej jedynce”.
***
W komunikacie lawinowym można znaleźć informacje na temat stopnia zagrożenia lawinowego danego dnia, możliwej zmiany poziomu zagrożenia oraz historii tych zmian w ciągu ostatnich dwóch dni. Używana w nim pięciostopniowa skala lawinowa (stosowana od 1993 roku przez organizacje współpracujące w ramach Europejskiego Stowarzyszenia Służb Prognozowania zagrożenia lawinowego EAWS) pozwala opisywać poziom zagrożenia ze względu na prawdopodobieństwo wystąpienia i potencjalną wielkość lawin.
Oto podstawowe symbole, które należy poznać:
Szczegółowo kolejne stopnie zagrożenia lawinowego opisuje poniższa tabela:
Jak podkreśla Jan Krzysztof, Naczelnik TOPR, 1. czy 2. stopień nie mogą być traktowane jak zielone światło dla podejmowania większego ryzyka:
Wypadki lawinowe mogą mieć miejsce już przy pierwszym stopniu. Uniknięcie wypadku jest wtedy co prawda najłatwiejsze, ale wymaga to wiedzy i czujności. Z pierwszym i drugim stopniem zagrożenia lawinowego mamy zazwyczaj do czynienia przez 2/3 zimy. Stąd i najwięcej osób, które uprawiają sport i turystykę w górach w takich warunkach. Niski stopień i mała ilość śniegu często usypiają czujność, a przecież pierwszy stopień, to również zagrożenie lawinowe.
Objaśnienia do tabeli
* Nachylenie stoku:
- umiarkowanie strony stok: teren o nachyleniu mniejszym niż około 30°
- stromy stok: teren o nachyleniu większym niż około 30°
- bardzo stromy lub ekstremalny stok: teren szczególnie niekorzystny z uwagi na nachylenie stoku (większe niż około 40°) lub szczególnie niekorzystny ze względu na ukształtowanie, bliskość grani lub właściwości podłoża (zmniejszona przyczepność)
** Obciążenie dodatkowe:
- małe: samotny narciarz lub snowboardzista jadący płynnie, bez upadków, piechur poruszający się w rakietach śnieżnych, grupa zachowująca prawidłowe odstępy pomiędzy uczestnikami (co najmniej 10 m)
- duże: pojedynczy piechur, dwóch lub więcej narciarzy lub snowboardzistów poruszających się bez zachowania prawidłowych odstępów, ratrak, materiały wybuchowe
- lawiny samoistne: lawiny powstałe bez udziału człowieka
Dodatkowe informacje w komunikacie:
Komunikat lawinowy może zawierać dodatkowe informacje o wysokościach n.p.m., o wystawach względem kierunków świata lub o formach terenu szczególnie niekorzystnych ze względu na zagrożenie lawinowe oraz informację o typowych problemach lawinowych.
*** Klasyfikacja Wielkości Lawin
Problemy lawinowe
Pięć typowych problemów lawinowych zostało określone przez Zgromadzenie Ogólne EAWS (European Avalanchest Warning Services) w Monachium w 2017 roku, w celu opisania typowych sytuacji występujących w terenie lawinowym oraz wsparcia specjalistów i turystów w ich ocenie zagrożenia lawinowego. Opis problemu uzupełnia informacje zawarte w komunikacie lawinowym o stopniu zagrożenia lawinowego i wskazanych lokalizacjach niekorzystnych (np. czynnik nachylenia i wysokości) i reprezentuje trzeci poziom w piramidzie informacyjnej.
Opisane definicje obejmują ogólną charakterystykę problemu, w tym spodziewane rodzaje lawin, opis typowego rozmieszczenia w terenie i umiejscowienia słabej warstwy w pokrywie śnieżnej, charakterystykę mechanizmu uruchomienia lawiny, opis typowych okresów występowania, oraz zasad rozpoznania problemu w terenie, a na koniec kilka porad dotyczących zaleceń dla osób planujących wyjście w teren lawinowy.
Główny nacisk położony jest na informacje dla osób rekreacyjnie uprawiających sport i turystykę w terenie gdzie występuje zagrożenie lawinowe. Jednak opis typowych problemów lawinowych może być również przydatny dla służb zajmujących się profesjonalnie bezpieczeństwem lawinowym.
Wiedza w pigułce: „Uwaga Lawiny!”
„Uwaga Lawiny!” to polska wersja szwajcarskiej broszury, w której zebrano podstawowe informacje na temat bezpiecznego poruszania się w terenie zagrożonym lawinami śnieżnymi.
Pobierz za darmo broszurę „Uwaga Lawiny!”
***
Polska edycja informatora została przygotowana przez Fundację im. Anny Pasek. W opracowaniu materiału pomogli partnerzy: Instytut Badań Śniegu i Lawin w Davos, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Służba Śniegowo – Lawinowa GOPR oraz Słowacki Ośrodek Prewencji Lawinowej.
Czego dowiemy się z broszury? Twórcy zapewniają:
„Uwaga Lawiny!” przedstawia praktyczną i najbardziej aktualną wiedzę, która pomoże Ci chronić się przed lawinami śnieżnymi. Broszura została opracowana przez zespół specjalistów z najbardziej prestiżowego na świecie lawinowego ośrodka badawczego – Szwajcarskiego Instytutu Badania Śniegu i Lawin (SLF) w Davos.
W „Uwaga Lawiny!” znajdziecie:
- informacje na temat tego jak i gdzie powstają lawiny śnieżne,
- typowe problemy lawinowe,
- schematy podejmowania decyzji,
- informacje o tym jak redukować ryzyko zasypania przez lawinę,
- podstawowe zasady organizowania i przeprowadzania koleżeńskiej akcji ratunkowej.
Planowanie wyjścia w góry zimą – webinar
Źródła: TOPR, Kursylawinowe.pl, lens.psdcreativity.com