Chociaż niektóre starty zaczęły się dwa dni wcześniej, 23 lipca to oficjalna data rozpoczęcia Letnich Igrzysk Olimpijskich Tokio 2020. Przez dwa tygodnie, aż do 8 sierpnia, sportowcy z całego świata będą konkurować w 37 dyscyplinach i w 337 konkurencjach. W OM postanowiliśmy skupić się na niektórych z nich, czyli dyscyplinach outdoorowych.
***
Wioślarstwo
Główną zasadą wioślarstwa jest napędzanie łodzi za pomocą wioseł po prostym torze o długości 2000 m. Sportowcy zwróceni są plecami do kierunku wyścigu, a stopy mają przymocowane do łodzi, podczas gdy ich siedzenia przesuwają się po szynie wraz z ruchem wioseł. Wioślarstwo podzielone jest na dwa rodzaje: sculling i sweep. Sculling polega na trzymaniu jednego wiosła w każdym ręku oraz obejmuje łodzie pojedyncze, dwu- i czteroosobowe. W sweepie – jedno wiosło trzyma się obiema rękami, a łodzie są dwu-, cztero- lub ośmioosobowe. Tylko te ostatnie, czyli ósemki, mają sternika – osobę zwróconą w przodem do reszty zawodników, która kieruje łodzią, udziela wskazówek ekipie oraz wypatruje taktyki innych zespołów. W regatach olimpijskich Tokio 2020 odbędzie się siedem konkurencji mężczyzn i siedem kobiet, przy czym duże znaczenie będzie odgrywała waga zawodników.
Polscy reprezentanci:
- czwórka podwójna kobiet – Agnieszka Kobus-Zawojska/Maria Sajdak/Marta Wieliczko/Katarzyna Zillmann
- czwórka bez sternika kobiet – Monika Chabel/Joanna Dittmann/Olga Michałkiewicz/Maria Wierzbowska
- dwójka podwójna mężczyzn – Mateusz Biskup/Mirosław Ziętarski
- dwójka podwójna wagi lekkiej mężczyzn – Jerzy Kowalski/Artur Mikołajczewski
- czwórka podwójna mężczyzn – Fabian Barański/Wiktor Chabel/Dominik Czaja/Szymon Pośnik
- czwórka bez sternika mężczyzn – Marcin Brzeziński/Mikołaj Burda/Michał Szpakowski/Mateusz Wilangowski
Kajakarstwo
Zarówno w przypadku kajakarstwa klasycznego, jak i górskiego, oznaczenia są podobne – Kx lub Cx. K oznacza kajak (gdzie zawodnik siedzi i używa wiosła dwustronnego, wiosłując naprzemiennie), C – kanadyjkę (zawodnik klęczy i używa wiosła jednostronnego, wiosłując raz z lewej, raz z prawej strony), a x oznacza liczbę osób. Dodatkowo, w kajaku jest zawodnicy kierują nogami za pomocą steru, którego nie znajdziemy w kanadyjkach, kierowanymi jedynie za pomocą wiosła. W przeciwieństwie do wioślarstwa – w obydwu typach łodzi zawodnicy zwróceni są przodem do kierunku wyścigu.
Kajakarstwo klasyczne – tu liczy się szybkość. Zawody odbywają się na wodzie stojącej, na prostych, 9-metrowych torach. Najbardziej dynamiczny, i przez co ważny jest start – łodzie wychodzą z nieruchomej pozycji i przyśpieszają do maksymalnej prędkości w zaledwie kilka sekund. Osiem najlepszych łodzi w półfinałach awansuje do finałów A, natomiast łodzie zajmujące miejsca od 9. do 16. rywalizują w finałach B.
Konkurencje kajakarstwa klasycznego:
K-1 200m (kobiety/mężczyźni), K-1 1000m (mężczyźni), K-1 500m (kobiety), K-2 1000m (mężczyźni), K-2 500m (kobiety), K-4 500m (kobiety/mężczyźni), C-1 1000m (mężczyźni), C1 200m (kobiety), C-2 1000m (mężczyźni), C-2 500m (kobiety)
Polscy reprezentanci:
- C1 kobiet (200 m) – Dorota Borowska
- K1 kobiet (200 m) – Marta Walczykiewicz, Helena Wiśniewska
- K2 kobiet (500 m) – Karolina Naja/Anna Puławska
- K4 kobiet (500 m) – Karolina Naja/Anna Puławska/Justyna Iskrzycka/ Helena Wiśniewska
- C1 mężczyzn (1000 m) – Mateusz Kamiński
- C2 mężczyzn (1000 m) – Wiktor Głazunow/Tomasz Barniak
Kajakarstwo górskie – kiedyś odbywało się na naturalnie rwącym torze wodnym, aktualnie trasa prowadzi po torze tworzącym sztuczną, spienioną rzekę górską. Są to wyścigi w formie slalomu, z wyznaczonymi, podwieszonymi bramkami (od 18 do 25). Jeżeli zawodnik dotknie którejś z nich ciałem, łodzią lub wiosłem, naliczana jest kara czasowa 2 s. Nietrafienie w bramkę równa się 50 s kary. Na Igrzyskach Olimpijskich każdy zawodnik bierze udział w dwóch startach w rundzie kwalifikacyjnej, przy czym liczy się szybszy czas. 20 najlepszych zawodników startujących w kajakach oraz 15 najlepszych zawodników startujących w kanadyjkach awansuje do półfinałów, w których wykonany jest jeden start. Finał to starcie dziesięciu najszybszych półfinalistów – medaliści wyłonieni zostają tylko na podstawie ostatniego przepłynięcia. W odróżnieniu od kajakarstwa klasycznego, w klasyfikacji końcowej liczy się nie tylko czas, ale również punkty karne.
Konkurencje kajakarstwa górskiego:
K-1 (mężczyźni/kobiety), C-1 (mężczyźni/kobiety)
Polscy reprezentanci:
- K1 kobiet – Klaudia Zwolińska
- C1 kobiet – Aleksandra Stach
- K1 mężczyzn – Krzysztof Majerczak
- C1 mężczyzn – Grzegorz Hedwig
Wspinaczka sportowa
Ten rok to rok debiutów kilku dyscyplin, w tym wspinaczki sportowej. Eksperymentem jest również wspinaczkowy format olimpijski, który wzbudza w świecie sportowym niemałe zamieszanie. Ze względu na ograniczony limit medali (3 dla kobiet i 3 dla mężczyzn), Międzynarodowa Federacja Wspinaczki Sportowej (International Federation of Sport Climbing – IFSC) zaproponowała tzw. format łączony. Oznacza to, że dotychczas osobno rozgrywane konkurencje: bouldering, prowadzenie i czasówki, zostaną połączone. Na IO przewidziany został start 40 wspinaczy (20 kobiet i 20 mężczyzn).
Pierwszy etap to eliminacje wszystkich 20 zawodników w trzech konkurencjach: czasówki (Speed), bouldering (Boulder; 3 problemy) i prowadzeniu (Lead; 1 droga). Ostateczny wynik eliminacji zostanie obliczony za pomocą iloczynu miejsc zajętych przez zawodników (np. S1/B17/L19 = 1*17*19=323), a do finału zakwalifikuje się 8 zawodników i zawodniczek z najniższym wynikiem. Wyłonienie medalistów w rundzie finałowej zostanie dokonane na takiej samej zasadzie.
Polscy reprezentanci:
- kombinacja kobiet – Aleksandra Mirosław, z którą fragmenty rozmowy znajdziecie pod tym linkiem
Skateboarding
Skateboarding, czyli jazda na deskorolce to coś, co z pewnością trafi do młodszego grona widzów śledzących Igrzyska Olimpijskie. W programie zawodów w Tokio będziemy mogli obserwować dwie konkurencje: street i park.
Street – prosty tor z przeszkodami, takimi jak schody, poręcze, krawężniki, ławki czy ścianki. Oceniane tu będą umiejętności płynnej jazdy, zachowania odpowiednich ruchów oraz wykonanie trików – ich szybkość, wysokość, czy oryginalność.
Park – zasady oceniania podobne są do zasad w streecie. Tym, co się zmienia jest nawierzchnia. Dzięki wysokim ścianom, przypominającym rampy jakie znajdziemy w niejednym skateparku, triki zapowiadają się być jeszcze bardziej efektowne.
Każdy z zawodników będzie miał szansę na pokonanie trzech, 45-sekundowych przejazdów. Wszystkie będę wykonywane przy muzyce, a najlepszy z nich będzie wynikiem końcowym.
Polscy reprezentanci:
- park kobiet – Amelia Brodka
Surfing
Surfing, podobnie jak skateboarding, to całkiem spory powiew świeżości na Igrzyskach Olimpijskich. Zawodnicy będą zmagać się z deską, wiatrem i falami Oceanu Spokojnego przy plaży znajdującej się w mieście Ichinomiya.
Do rywalizacji będą użyte shortboardy, czyli deski krótsze, mające około 1,8 m długości (dla porównania, longboardy mają około 2,7 m długości). Mają one ostre zakończenie, ułatwiające skręcanie, są szybsze w manewrowaniu i są bardziej podatne na dynamiczne techniki. W początkowych rundach jednocześnie będzie startowało czterech lub pięciu zawodników, w rundach głównych – dwóch, z których zwycięzca awansuje do rundy finałowej. Czas przeznaczony na jedną rundę to zazwyczaj 30 minut i ustalany jest zależnie od warunków pogodowych. W tym czasie, zawodnicy będą mogli pokonać maksymalnie 25 fal, przy czym liczyć się będą dwa najwyżej notowane przejazdy. Kryteria oceny w przypadku surfingu nie są konkretnie sprecyzowane – brane będą pod uwagę m.in. sposób wykonania manewrów i ich różnorodność, szybkość oraz płynność. Dlatego właśnie sportowcy (20 kobiet i 20 mężczyzn) prawdopodobnie często będą wybierać fale selektywnie, skupiając się na tych, które pozwolą im na manewry notowane najwyżej.
Kolarstwo
Kolarstwo torowe – to jedna z najstarszych dyscyplin olimpijskich. Odbywa się na arenie w kształcie misy, na torze mającym długość 250 m. W każdej z jego konkurencji inaczej wykorzystywane są formy działania pracy zespołowej, techniki, szybkości i strategii. Można je podzielić na te, które opierają się głównie na szybkości (sprint drużynowy, sprint i keirin) lub wytrzymałości (drużynowy wyścig na dochodzenie, omnium i madison)
Polscy reprezentaci:
- sprint indywidualny kobiet – Urszula Łoś, Marlena Karwacka
- sprint drużynowy kobiet – Urszula Łoś, Marlena Karwacka
- keirin kobiet – Urszula Łoś, Marlena Karwacka
- madison kobiet – Daria Pikulik, Wiktoria Pikulik
- omnium kobiet – Daria Pikulik
- sprint ind. mężczyzn – 2 miejsca*
- sprint drużynowy mężczyzn – Polska (Mateusz Rudyk, Krzysztof Maksel, Patryk Rajkowski)
- keirin mężczyzn – 2 miejsca*
- madison mężczyzn – Szymon Sajnok, Daniel Staniszewski (rezerwowy: Wojciech Pszczolarski)
- omnium mężczyzn – Szymon Sajnok
Kolarstwo szosowe – znane m.in. z takich zawodów jak Tour de France. Podzielone jest na dwie konkurencje: wyścig ze startu wspólnego i jazda indywidualna na czas.
Wyścig ze startu wspólnego – w tym roku w Tokio, po raz pierwszy na Igrzyskach Olimpijskich, trasa nie będzie w formie pętli, czyli miejsce startu będzie różniło się od miejsca mety. Kobiety będą miały do pokonania 147 km, a mężczyźni – 244 km. W tej konkurencji, zawodnicy z jednego kraju walczą jako drużyna, lecz dążą do indywidualnych medali.
Jazda indywidualna na czas – tu, w przeciwieństwie do wyścigu ze startu wspólnego, zawodnicy wystartują w określonych odstępach czasu. Mężczyźni pokonają dwa okrążenia trasy o długości 22,1 km, a kobiety jedno.
Polscy reprezentanci:
- jazda indywidualna na czas kobiet – Anna Plichta
- wyścig ze startu wspólnego kobiet – Katarzyna Niewiadoma, Anna Plichta, Marta Lach
- jazda indywidualna na czas mężczyzn – Maciej Bodnar
- wyścig ze startu wspólnego mężczyzn – Maciej Bodnar, Michał Kwiatkowski, Rafał Majka
Kolarstwo górskie – konkurencja MTB cross-country, czyli kolarstwo górskie, wymaga zarówno siły, jak i umiejętności. Trasa składa się z 4-6 km wąskich fragmentów ze stromymi podjazdami i zjazdami oraz odcinkami skalistymi. Jej pokonanie zajmuje zawodnikom od 90 do 105 minut, a po drodze sportowcy mogą skorzystać z punktów żywnościowych lub naprawy rowerów. Wyścig zaczyna się grupowym startem, a następnie zawodnik, który jako pierwszy pokona dana liczbę okrążeń wygrywa. Ci jednak, których czas po pierwszym okrążeniu jest o 80 procent słabszy niż osoby zajmującej pierwszą pozycję, zostają zdyskwalifikowani. Tegoroczny trasa, Izu, zapowiada się być jeszcze trudniejsza niż zeszłoroczne trasy olimpijskie.
Polscy reprezentaci:
- wyścig indywidualny kobiet – Maja Włoszczowska
- wyścig indywidualny mężczyzn – Bartłomiej Wawak
BMX – w wyścigach BMX bierze udział jednocześnie maksymalnie 8 zawodników, startujących ze wzniesienia o wysokości 8 m i mającym 35 stopni nachylenia. Trasa ma około 400 m i podczas jej pokonywania będą liczyły się przede wszystkim umiejętności dobrego startu, skoków i pokonywania zakrętów. Wyścigi BMX są najbardziej kontaktową spośród wszystkich kolarskich konkurencji.
Freestyle BMX – kolarski debiut na Igrzyskach Olimpijskich. Dziewięć kobiet i dziewięciu mężczyzn powalczy w konkurencji park, biorąc udział w dwóch 60-sekundowych przejazdach i wykonując rowerowe akrobacje. Oceniane one będą na podstawie m.in. ich oryginalności i wysokości. Z obu wyników końcowych zostanie wyciągnięta średnia punktów, co przełoży się na kolejność miejsc w klasyfikacji. Osoba z najwyższą średnią wystąpi jako ostatnia w finale.
Triathlon
Triathlon to sport wytrzymałościowy, który łączy wykonywane kolejno: pływanie, kolarstwo szosowe i bieg długodystansowy. Zawody, zależnie od wydarzenia, odbywają się na innych dystansach – dystans olimpijski dla kobiet i mężczyzn to 1500 m pływania, 40 km jazdy rowerem i 10 km biegu. Zwycięzcą zostaje ta osobowa, która po wykonaniu wszystkich konkurencji jako pierwsza przekroczy linię mety. Od tego roku, na Igrzyskach wprowadzono także nowy format triathlonu oprócz indywidualnych konkurencji kobiet i mężczyzn – sztafety mieszane. Tu, dwie kobiety i dwóch mężczyzn będą mieli do pokonania po 300 m pływania, 6,8 km roweru i 2 km biegu, a kibice będą mogli cieszyć się szybką zmianą akcji i częstym wyprzedzaniem.
Żeglarstwo
Żeglarstwo to nie tylko wyścig z innymi łodziami, ale również walka z naturą – wysokością fal i przede wszystkim siłą wiatru. W Tokio zawody będą miały kilka klas:
Jachty jednokadłubowe jednoosobowe:
- Laser (mężczyźni)
- Laser radial (kobiety; odmiana standardowej klasy Laser)
- Finn (mężczyźni)
Jachty jednokadłubowe dwuosobowe:
- 470 (kobiety i mężczyźni)
- 49er (mężczyźni)
- 49er FX (kobiety)
Wielokadłubowce:
- Nacra 17 (załogi mieszane kobiet i mężczyzn)
Windsurfing:
- RS:X (kobiety i mężczyźni)
Każda z konkurencji składa się z serii wyścigów, w których punkty przyznawane są zależnie od zajętej pozycji – zwycięzca otrzymuje jeden punkt, zdobywca drugiego miejsca dwa, itd. Wyścig finałowy nazywany jest wyścigiem medalowym, za który punkty są podwajane, przy czym wygrywa ta osoba lub załoga, która zdobyła najmniejszą ilość punktów. Podczas startów, zawodnicy poruszając się zygzakiem pokonują trasy w kształcie trójkąta i w ten sposób zmierzają się z wiatrem ze wszystkim stron. Jednocześnie, muszą omijać wyznaczone boje określoną ilość razy i w ustalonej kolejności.
Polscy reprezentanci:
- RS:X kobiet – Zofia Noceti-Klepacka
- Laser Radial kobiet – Magdalena Kwaśna
- 470 kobiet – Agnieszka Skrzypulec/Jolanta Ogar
- 49er kobiet – Aleksandra Melzacka/Kinga Łoboda
- RS:X mężczyzn – Piotr Myszka
- 49er mężczyzn – Łukasz Przybytek/Paweł Kołodziński
Zuzanna Kozerska
Źródła: Olympics.com