Według ideologii Leave No Trace nasz wpływ na środowisko powinien być jak najmniejszy, a najlepiej zerowy. I choć to “zero” jest prawie niemożliwe do osiągnięcia, możemy starać się do niego dążyć. Swojego rodzaju drogowskazem wskazującym właściwą drogę jest siedem zasad określonych przez organizację The Leave No Trace Center for Outdoor Ethics. Zgodnie z hasłem OM, “przygoda – natura – ekologia”, staramy się nie tylko namawiać do przeżywania niezapomnianych chwil na łonie dzikiej przyrody, ale również przypominać, jak o nią dbać.
***
W 2018 r. powstał film fabularny Leave No Trace. Polski tytuł brzmi Zatrzyj ślady. W tym przypadku jednak takie tłumaczenie nie jest zbyt trafne, bo w ideologii LNT nie chodzi li tylko o zacieranie śladów, ale przede wszystkim o ich niepozostawianie.
Zakopanie kupy jest zacieraniem śladów zgodnym z Leave No Trace. Natomiast jeśli zetniemy przy ziemi zarośla i zbudujemy z nich schronienie, a następnego dnia upchniemy je do rowu i wszystko przysypiemy suchymi liśćmi, to też będzie zacieranie śladów, jednak zupełnie niezgodne z LNT. To surwiwal, walka o przetrwanie, uzasadniona jedynie w sytuacji awaryjnej – zagrożenia zdrowia lub życia.
Oto nasza, nieco rozbudowana, wersja siedmiu zasad LNT (oryginalne “The 7 Principles” znajdziecie na stronie lnt.org):
- Przygotuj się i planuj z wyprzedzeniem (pozwoli to uniknąć awaryjnych biwaków i akcji ratunkowych, które – nie dość, że mogą być niebezpieczne – wiążą się z olbrzymią ingerencją w przyrodę),
- Podróżuj i obozuj na twardych podłożach (w Polsce będą to szlaki i miejsca przeznaczone do biwakowania, szczególnie wiosną należy pamiętać by nie niszczyć miękkiej ściółki),
- Zabieraj ze sobą śmieci, pozbywaj się innych odpadów we właściwy sposób (np. zakopuj kupę – to temat, który szeroko opisywaliśmy w 10. numerze OM),
- Pozostaw na miejscu wszystko co znalazłeś (nie zbieraj kamyków, patyków, nie kop dziur, nie ustawiaj kopczyków – ekosystem jest skomplikowaną siecią, w której każdy element odgrywa rolę),
- Minimalizuj wpływ ogniska na środowisko (pal małe ogniska tylko w miejscach do tego przeznaczonych, nie zbieraj drewna w miejscach niedozwolonych),
- Szanuj dzikie zwierzęta (nie podchodź, nie karm, zachowaj ciszę – szczególnie po zmroku, psa prowadź na smyczy),
- Bądź uprzejmy dla innych (ale również zwracaj uwagę na złe zachowanie i zgłaszaj akty wandalizmu lub kłusownictwa).
Powyższe zasady są dobrym punktem wyjścia. Leave No Trace nie jest jednak zamkniętym zbiorem przykazań, a cały czas rozwijającą się filozofią bezinwazyjnego korzystania z natury. Mamy nadzieję, że podzielacie ją wraz z nami i dalsze wyjaśnienia nie są konieczne. Ostatecznie nic nie zastąpi myślenia, a w tym przypadku wystarczy co pewien czas postawić sobie pytanie:
Czy to co w tej chwili robię pozostawi ślad?
A o to kilka dodatkowych wskazówek praktycznych:
- jeśli nie musisz nie rozpalaj ogniska. Dobra odzież i śpiwór zapewnią ci ciepło, a o wieczorną atmosferę na biwaku można zadbać za pomocą sprytnej lamki biwakowej lub światełek choinkowych na baterie,
- nie używaj jednorazowych baterii,
- korzystanie z kuchenki na paliwo płynne, znacznie obniża ilość odpadów (zużytych kartuszy),
- używaj garnków z radiatorem, które pozwalają szybciej zagotować wodę i oszczędzają paliwo,
- korzystaj z przyjaznych dla środowiska kosmetyków, takich jak mydło czy szampon, przeznaczonych do użycia w terenie,
- nie kupuj kosmetyków podróżnych w małych opakowaniach, wykorzystuj stare pojemniki napełniając je wielokrotnie potrzebnymi kosmetykami,
- jeśli musisz korzystać z nawilżanych chusteczek, wybieraj te biodegradowalne,
- używaj sypanej kawy i herbaty, by zmniejszyć ilość odpadów,
- robiąc zakupy na wycieczkę (i nie tylko), zwracaj uwagę na opakowania produktów, postaraj się by plastiku było jak najmniej,
- przygotuj posiłek w domu i zapakuj go do specjalnego pojemnika lub termosu na żywność,
- zrób własną owsiankę,
- zrób własny miks orzechów i bakalii,
- rób własne batony energetyczne i “kulki” mocy,
- stosuj opakowania wielokrotnego użytku, np. woreczki strunowe,
- wodę noś w butelkach wielokrotnego użytku lub bukłakach,
- nie bierz worków na śmieci, jeśli wszystko dobrze zaplanujesz, niewielką ilość suchych odpadów upchniesz do bocznej kieszeni plecaka,
- naprawiaj sprzęt biwakowy i odzież. Srebrna taśma naprawcza pozwoli w łatwy sposób wydłużyć życie ekwipunku,
- przed wyrzuceniem jakiegoś outdoorowego sprzętu (i nie tylko), zastanów się czy nie można wykorzystać go w inny sposób, nadać drugiego życia,
- zakopując kupę: jeśli nie masz łopatki, użyj kija,
- nie wyrzucaj skórki z banana i innych organicznych odpadków – nie są dobre dla środowiska, a zwłaszcza dla dzikich zwierząt, u których mogą wykształcić się złe przyzwyczajenia, co w konsekwencji może prowadzić nawet do konieczności ich odstrzelenia,
- świeć przykładem, zbieraj śmieci innych i mów rozmawiaj o tym ze znajomymi.
Red.