Kuchenka turystyczna jest nieodłącznym elementem każdej outdoorowej wyprawy. Dzięki niej ciepły posiłek może nam towarzyszyć wszędzie tam gdzie jesteśmy. Czym jednak kierować się przy wyborze odpowiedniego modelu?
Mamy następujące rodzaje kuchenek:
- kuchenki gazowe zasilane z kartuszy (kartusz – pojemnik jednorazowego użytku napełniony fabrycznie gazem) typu:
– C 206 (standard „francuski” kartusz bezzaworowy, jest przy załączaniu przebijany przez iglicę kuchenki, nie można rozłączyć kuchenki od kartusza przed wyczerpaniem gazu);
– C 270/470 (standard „francuski” z zaworem, kuchenka jest mocowana do kołnierza – przy dokręcaniu następuje przebicie zaworu kartusza przez iglicę, można rozłączać);
– E417 (standard „angielski” z zaworem, kuchenka jest nakręcana bezpośrednio na nagwintowaną obudowę zawóru, iglica przebija zawór, można rozłączać);
- kuchenki gazowe zasilane gazem z różnych typów kartuszy (wspólne dla C270/470 i E417), istnieją w sprzedaży również specjalne przejściówki pozwalające kuchenki „angielskie” zasilać gazem z kartuszy C 206
- kuchenki na paliwa płynne (część kuchenek posiada wymienne pojemniki na paliwo, część natomiast pojemniki zintegrowane): benzyna, nafta, diesel – kuchenka może pracować na wybrany rodzaj paliwa np. benzynę, będzie wtedy to kuchenka benzynowa lub kilka rodzajów paliw, będzie to wtedy kuchenka wielopaliwowa
- kuchenki wielopaliwowe zasilane paliwami płynnymi lub gazem z kartuszy
- kuchenki zasilane innymi paliwami (spirytus, żele)
Stojąc przed wyborem odpowiedniej kuchenki, musimy na wstępie zadecydować jakiego paliwa będziemy używać. Jeżeli z reguły jeździmy w określony rejon (np. Syberia, Francja) rodzaj dostępnego paliwa będzie determinował nasz wybór.
Na rynku występują kuchenki:
- gazowe: kuchenki zasilane gazem są lekkie, łatwe w obsłudze, nie brudzą (smolą) naczyń, ale sprawność ich zmniejsza się (czasami radykalnie) w związku ze wzrostem wysokości bezwzględnej (spadek ciśnienia atmosferycznego) i ze spadkiem temperatury. Ich wadą są także problemy występujące z kartuszami: z ich dostępnością i transportem (nie wolno zabierać kartuszy do samolotów pasażerskich);
- na paliwa płynne: spadek ciśnienia i temperatury ma niewielki wpływ na zmniejszenie ich sprawności, paliwo jest łatwo dostępne, ale kuchenki są cięższe, trudniejsze w obsłudze: uruchamianie, konieczność okresowych czyszczeń (usuwanie zatkań w przewodzie paliwowym lub dyszy), brudzą naczynia;
- gazowe na różne rodzaje kartuszy: patrz gazowe + mniejszy problem z awaryjnym zakupem kartuszy;
- wielopaliwowe z możliwością podłączenia kartusza: są to kuchenki na paliwa płynne przystosowane do zasilania gazem, ich charakterystyka będzie zależna od rodzaju użytego paliwa, ale zawsze będzie to kuchenka cięższa.
Następnie należy określić w jakich warunkach kuchenka będzie użytkowana:
- turystyka rekreacyjna w ciepłym okresie roku do wysokości 3 000 m n.p.m.
- turystyka zaawansowana w ciepłym okresie roku do wysokości 6 000 m n.p.m.
- turystyka zaawansowana w warunkach zimowych, rzadko turyści zimą wychodzą ponad 4 000 m n.p.m.
- ekspedycje – dowolne: rejon świata, wysokość n.p.m., temperatura
Teraz pozostaje nam już tylko do ustalenia objętość jednorazowego gotowania wody:
- do 1 litra
- do 2 litrów
- do 5 litrów
Na podstawie powyższych punktów określamy kuchenkę o jakich parametrach chcemy kupić.
Na co jeszcze należy zwrócić uwagę?
- możliwość powstania awarii kuchenki – im bardziej skomplikowana jest budowa kuchenki tym więcej elementów może się popsuć – czyli może pozbawić Ciebie możliwości zrobienia ciepłego posiłku lub zagotowania wody na herbatę
- sprawdź łatwość montażu, demontażu kuchenki, dokonania jej czyszczenia, naprawy – czy będziesz w stanie sam sprawnie to robić
- zwróć uwagę czy kuchenka posiada zestaw serwisowy
- zwróć uwagę jak jest kuchenka pakowana – sprawdź czy będziesz w stanie sam w sposób sprawny zapakować ją do jej fabrycznego opakowania
- sprawdź czy opakowanie można traktować jako opakowanie turystyczne czy może jest to tylko tekturowy kartonik, który pełni rolę opakowania handlowego
- SPRAWDŹ ERGONOMIĘ KUCHENKI – CZY ŁATWO, PRECYZYJNIE BĘDZIESZ W STANIE REGULOWAĆ SIŁĘ PŁOMIENIA, CZY PŁOMIEŃ PRZY POSTAWIONYM NA OGNIU NACZYNIU NIE BĘDZIE PARZYŁ DŁONI REGULUJĄCEJ SIŁĘ PŁOMIENIA
- jak kuchenka chroni płonień przed wiatrem (część kuchenek posiada zintegrowane osłony przeciwwietrzne, część ma je na luzem, kuchenki z płomieniem świecowym nie mają osłon – są dostępne w sprzedaży osłony w formie parawanów)
- sprawdź jakość instrukcji obsługi – czy jest dla Ciebie czytelna i zrozumiała
- producenci podają różne parametry kuchenek (moc, czas gotowania 1l wody, ilość paliwa potrzebną do zagotowania 1l wody). Są to w dane laboratoryjne, czyli uzyskane w pomieszczeniu o temperaturze 20 C przy optymalizowaniu gotowania (materiał, stan i grubość ścianek naczynia, jego wymiary). W terenie będzie niezwykle trudno osiągnąć w/w parametry. Istotne bardzo jest to jak niekorzystne warunki środowiska (wysokość, temperatura, wiatr, wilgotność powietrza) obniżają sprawność kuchenki. Rzeczywisty czas zagotowania litra wody może być wielokrotnie dłuższy. Mając źle dobraną kuchenkę będziemy w trudnych warunkach pogodowych gotowali wodę na herbatę podczas, gdy ktoś obok mając dobrze dobraną będzie już po zjedzeniu kolacji.
- przy gotowaniu ważna jest regulacja siły płomienia, jeżeli będziesz gotował na małym płomieniu sprawdź czy można siłę płomienia tak wyregulować i czy jest on wtedy stabilny
- przy kuchenkach gazowych bywają instalowane piezozapalniki – są to najbardziej zawodne części kuchenek – nie ufaj im – zawsze miej sprawną zapalniczkę lub suche zapałki
- słuchaj rad sprzedawcy – większość wie co mówi i chce Ci pomóc
- kupuj w sklepach z najlepszą obsługą i największym wyborem
- pamiętaj, że nie kupujesz kuchenki tylko na jutro – dobrze dobrana kuchenki może służyć wiele lat
Więcej porad i tabele porównawcze znajdują się na stronie www.gosystem.pl.
Jarosław Wężyk
Paker