Wybierasz się w Tatry? Pamiętaj, że to park narodowy

Tatry, jako jeden z najpiękniejszych zakątków naszego kraju, przyciągają rzesze turystów z Polski i z zagranicy. Z utrzymującą się w ostatnich latach liczbą turystów przekraczającą 2,5 mln rocznie, należą do najczęściej odwiedzanych regionów kraju. Do dyspozycji odwiedzających TPN jest 275 km znakowanych szlaków turystycznych o różnych stopniach trudności: od bardzo łatwych po bardzo trudne i wyposażone w urządzenia asekuracyjne jak łańcuchy, klamry i drabinki.

Szlakami można wędrować indywidualnie bądź z przewodnikiem, przy czym grupy zorganizowane i wycieczki muszą być prowadzone przez uprawnionych przewodników tatrzańskich.

Ruch jednokierunkowy

Większość szlaków turystycznych jest dwukierunkowa. Jednokierunkowe są tylko niektóre fragmenty, gdzie wprowadzono takie zasady poruszania, aby poprawić komfort przemieszczania oraz zwiększyć bezpieczeństwo. Są to:

szlak przez Jaskinię Smoczą Jamę na odcinku od drabinki w Wąwozie Kraków do Polany Pisanej. Ruch na tym odcinku odbywa się w kierunku od drabinki do Polany Pisanej

szlak przez Jaskinię Mylną na odcinku od wejścia do jaskini do zejścia do Doliny Kościeliskiej. Ruch na tym odcinku odbywa się w kierunku od wejścia do Jaskini Mylnej do zejścia Doliny Kościeliskiej

szlak przez Jaskinię Mroźną na odcinku od wejścia do jaskini do zejścia do Doliny Kościeliskiej. Ruch na tym odcinku odbywa się w kierunku od wejścia do Jaskini Mroźnej do zejścia do Doliny Kościeliskiej

szlak przez kopułę szczytową Giewontu. Ruch na tym odcinku odbywa się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara

szlak turystyczny Orla Perć na odcinku od przełęczy Zawrat do Koziego Wierchu. Ruch na tym odcinku odbywa się w kierunku wschodnim, tj. od przełęczy Zawrat w stronę Koziego Wierchu

Jak oznakowane są szlaki?

Szlaki turystyczne są oznakowane. Do tego celu używa się pięciu kolorów: czarnego, czerwonego, zielonego, niebieskiego, żółtego. Kolory nie wskazują trudności szlaku, a jedynie służą identyfikacji danego szlaku w terenie.

Często warunki terenowe uniemożliwiają umieszczenie znaku na jakimś odcinku szlaku, jednak zwykle bardzo krótkim. Przed każdą wycieczką warto jednak zapoznać się z przebiegiem szlaków, którymi zamierzamy wędrować, z mapy czy przewodnika, a także zabrać te wydawnictwa ze sobą. Szeroki wybór publikacji dotyczących Tatrzańskiego Parku Narodowego oferują punkty Informacji Turystycznej TPN.

Schronisko w Morskim Oku (fot. Adam Brzoza)

Szlaki oznakowane są również za pomocą kierunkowskazów, znajdujących się zwykle na początku, na końcu, a także na skrzyżowaniach szlaków. Na kierunkowskazach widnieje nazwa punktu docelowego oraz czas potrzebny na dotarcie na miejsce. Należy pamiętać, że czas podany na kierunkowskazie może się wydłużyć w przypadku długich odpoczynków na trasie, a także pogorszenia warunków pogodowych.

Jesteś w parku narodowym!

Wędruj tylko po szlakach turystycznych. Dzięki gęstej sieci szlaków możesz zobaczyć niemal każdy zakątek Parku.

Nie hałasuj. W sąsiedztwie szlaków mieszkają zwierzęta i nie należy ich niepokoić.

Śmieci i inne nieczystości zabierz ze sobą i wyrzuć w domu, hotelu czy pensjonacie. Pozostawione odpadki stanowią zagrożenie dla zwierząt, które skuszone ich zapachem – mogą je zjeść. Takie zdarzenie może doprowadzić do choroby, a nawet śmierci zwierzęcia. Z tego też powodu nie ma na terenie Parku koszy na śmieci.

Płoszenie lub niepokojenie zwierząt może je narazić na niepotrzebny stres. Spotkanie dzikiego zwierzęcia na terenie Parku nie należy do rzadkości. W takich przypadkach w miarę możliwości spokojnie się oddal bądź omiń je. Nigdy nie podchodź do zwierzęcia, np. aby zrobić mu zdjęcie. Pamiętaj, że dzikie zwierzęta mogą być niebezpieczne dla człowieka.

Dokarmianie zwierząt nie poprawi ich losu. Wręcz przeciwnie. Dlatego zawsze zabieraj ze sobą niedojedzone kanapki, owoce lub warzywa. Twoje postępowanie może zmienić zachowanie zwierząt, przyzwyczaić je do łatwo zdobywanego pożywienia i spowodować „zaczepianie” kolejnych turystów. Taki proces, zwany synantropizacją, jest praktycznie nieodwracalny i zawsze kończy się źle dla zwierząt, a czasem i dla turystów. Dotyczy to wszystkich zwierząt, począwszy od ptaków i ryb, a skończywszy na drapieżnikach, jak lisy i niedźwiedzie.

Kwiaty, podobnie jak gałązki, grzyby, borówki, maliny pozostają w Parku pod ochroną, więc ich nie zbieraj. Skały niech również pozostaną na swoim miejscu.

Nie niszcz wyposażenia szlaków. Ławki są po to, aby na nich odpocząć, drogowskazy po to, aby wskazywać odpowiedni kierunek, a tablice zawsze przekazują jakąś informację. Każdy zniszczony element infrastruktury turystycznej może doprowadzić do zagrożenia zdrowia bądź życia innego turysty.

Wewnątrz Parku znajduje się gęsta sieć schronisk turystycznych, z których wszystkie szlaki są bez trudu dostępne, nie ma więc potrzeby, aby w jakimkolwiek miejscu rozbijać namiot.

Małe i duże zbiorniki, górskie rzeki nie są miejscem, gdzie można pływać, myć się czy płukać brudne naczynia. W wodach tych często żyją rzadkie gatunki zwierząt i każde takie działanie jest dla nich szkodliwe. Wody te są również wykorzystywane jako źródła wody pitnej dla schronisk.

Nie pal ognisk, tytoniu, nie używaj otwartego ognia z wyjątkiem wyznaczonych i oznakowanych miejsc.

Nie wprowadzaj na szlaki psów. Pomimo że pies prowadzony jest na smyczy, nie szczeka, nie załatwia potrzeb fizjologicznych i jest bardzo karny, dzikie zwierzęta i tak doskonale go wyczuwają. Jest to szczególnie niebezpieczne w okresie ich narodzin, a także w okresie prowadzenia młodych przez matki. Tak więc turysta prowadzący psa naraża na niebezpieczeństwo siebie oraz swojego pupila. Zakaz dotyczy całego terenu Parku, z wyjątkiem Doliny Chochołowskiej, do wysokości schroniska. Jedyne odstępstwo satnowią psy asystujące, czyli odpowiednio wyszkolone i specjalnie oznaczone, w szczególności psy przewodnicy osoby niewidomej lub niedowidzącej oraz psy asystenci osoby niepełnosprawnej ruchowo. Na terenie Podhala istnieją już „psie hotele”, które zapewniają psom doraźną kilkugodzinną opiekę; więcej informacji możesz znaleźć np. tutaj.

Zasady udostępniania terenu Parku dla turystyki przedstawione są szczegółowo w ustawie o ochronie przyrodyoraz w Zarządzeniu nr 4/2013 dyrektora TPN w sprawie ruchu pieszego, rowerowego oraz uprawiania narciarstwa na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, dostępnym tutaj.

Czy można w Parku zwiedzać jaskinie?

Dla ruchu turystycznego udostępniono 6 jaskiń, przez które prowadzą znakowane szlaki turystyczne. Są to:

Dziura w Dolinie ku Dziurze
Mroźna w Dolinie Kościeliskiej
Smocza Jama w Wąwozie Kraków (w Dolinie Kościeliskiej)
Mylna w Dolinie Kościeliskiej
Raptawicka w Dolinie Kościeliskiej
Obłazkowa w Dolinie Kościeliskiej

Tylko Jaskinia Mroźna jest oświetlona i pobiera się tam dodatkową opłatę za wstęp. Jaskinia czynna jest w okresie od 26 kwietnia do 31 października. Aby zwiedzać pozostałe jaskinie, trzeba mieć latarkę.

W Tatrach Słowackich dla ruchu turystycznego udostępniona jest Jaskinia Bielska. Zwiedza się ją przy sztucznym świetle, grupowo i w towarzystwie przewodnika.