Nordkalottruta, znany również po szwedzku jako Nordkalottleden lub bardziej międzynarodowo jako Arctic Trail, to szlak turystyczny o długości 800 km na dalekiej północy Starego Kontynentu. Przecina kraje nordyckie: Norwegię (380 km), Szwecję (350 km) i Finlandię (70 km).
***
Niniejszy fragment pochodzi z przewodnika Szlaki Europy. 40 najpiękniejszych tras trekkingowych autorstwa Łukasza Supergana. Książka jest dostępna tutaj:
*
Szlak rozpoczyna się w Kautokeino w Finnmark w Norwegii, a kończy w Sulitjelma (Norwegia) lub Kvikkjokk (Szwecja). Przekracza granice międzynarodowe 15 razy i ma zróżnicowaną trasę, która obejmuje parki narodowe: Øvre Dividal, Reisa, Abisko i Padjelanta. Wędrowcy mogą spotkać po drodze renifery, łosie i różne gatunki ptaków.
Nordkalottruta jest częścią szlaku E 1, europejskiego szlaku długodystansowego Przylądek Północny – Sycylia.
Nordkalottruta – przebieg
Punkt startowy szlaku to Kautokeino, ważny ośrodek kultury Saamów. Można tam dotrzeć z Oslo, korzystając z połączeń lotniczych do miejscowości Alta, skąd kursują autobusy do Kautokeino. Z początku trasa prowadzi przez płaskowyż Finnmarksvidda otwartymi terenami, gdzie królują wrzosowiska z karłowatą brzozą. Biegnie przez obszar między dorzeczami rzek Reisa i Alta. Jest tu wiele miejsc podmokłych, a kładki z drewnianych bali bywają uszkodzone i niepewne. Szlak wiedzie prawie 50 km na północny zachód, do jeziora Ráisjávri/Reisavann. Tu wkraczamy do Parku Narodowego Reisa.
Po początkowej wędrówce po płaskowyżu schodzimy w dolinę rzeki Reisa, otoczoną górami, z bogatą roślinnością i nietypowymi formacjami geologicznymi. Dolina jest siedliskiem wielu gatunków zwierząt, w tym łosi. Ścieżka przecina las brzozowy i wspina się powyżej linii drzew. W rejonie chatki Immogammen szlak sprowadza w dolinę i w tym miejscu warto odbić w niedaleki kanion biegnący w stronę widowiskowych wodospadów Imofossen. Ścieżka dociera do odległego osiedla i schroniska- hotelu Saraelv i tu zatacza szeroki łuk na południe. Nordkalottruta wchodzi na krótko do Finlandii, gdzie można wspiąć się na Halti, najwyższy punkt tego kraju (góra ma 1365 m, ale najwyższy wierzchołek należący do Finlandii znajduje się na zboczu, na wysokości 1324 m).
Na terenie Finlandii Nordkalottruta wprowadza na teren chronionego obszaru Käsivarren. Mija jezioro Pitsusjärvi i wodospad Pitsusköngäs, najwyższy w Finlandii (17 m). Znad jeziora Meekonjärvi kontynuujemy marsz na południe i na zachód, do Kilpisjärvi, miejscowości zamieszkałej przez Saamów, ważnego punktu zaopatrzeniowego na trasie.
Za Kilpisjärvi szlak przecina rezerwat Malla i prowadzi do trójstyku granic Finlandii, Norwegii i Szwecji, po czym schodzi do doliny Pältsa i dociera do Parku Narodowego Øvre Dividal. Tu kieruje się przez doliny Dividal i Ánjajohka, a dalej biegnie wzdłuż jeziora Altevatnet do małej wsi Innset. Tu Nordkalottruta mija masyw Salvasskardfjellet (1336 m) i wkracza do Parku Narodowego Rohkunborri. Następnie szlak stromo schodzi w kierunku granicy szwedzkiej i jeziora Torneträsk, siódmego co do wielkości jeziora w Szwecji (332 km²). Biegnie wzdłuż brzegu i prowadzi do Abisko.
Wieś Abisko to także północny początek Kungsleden (zob. s. 257), najbardziej znanego szlaku w Szwecji. Do schroniska Sälka oba szlaki się pokrywają. Chatki na tym odcinku mają opiekunów, często sprzedają podstawowy prowiant i są wygodne. Trasa prowadzi dolinami przez Abiskojaure, Alesjaure i przełęcz Tjäktja. Przy schronisku Sälka Nordkalottruta skręca na zachód do Norwegii.
Dalej chatki stają się na powrót bezobsługowe i znajdują się w odstępach około 20 km. Kolejny tydzień oznacza marsz przez góry w rejonie Narviku, gdzie szlak biegnie na dużej wysokości, oferując piękne widoki – i potencjalnie śnieg oraz mgłę. Szlak okrąża jezioro Gautelisvatnet i przecina ogromne pojezierze na pograniczu norwesko-szwedzkim. Po powrocie do Szwecji schodzi poniżej granicy lasu do Váisáluokta, wsi Saamów nad jeziorem Áhkkájávrre.
Stąd kieruje się do Parku Narodowego Padjelanta, pomiędzy wysokie szczyty i w trudny, skalny teren. W Staddajåkkå szlak Nordkalottruta się rozdziela: na zachód prowadzi do norweskiego Sulitjelma, a na południe do szwedzkiego Kvikkjokk.
Wariant zachodni
Szlak prowadzi do chatki Sårjåsjaure, a następnie przez granicę, u stóp Blåmannsisen, piątego co do wielkości lodowca w Norwegii. Zbliżanie się do czoła lodowca lub chodzenie po nim jest bardzo niebezpieczne, ale można go podziwiać z odpowiedniego szczytu lub z bezpiecznej odległości. Szlak okrąża jezioro Virihaure i kieruje się do Sulitjelma.
Wariant południowy
Ruszamy spod chaty Staddajåkkå i mijamy chatki Pieskehaure, Vaimok i Tarrekaise. Schodząc w kierunku Tarrekaise, szlak wkracza do lasu iglastego i przy jeziorze Tarraure skręca do schroniska Kvikkjokk (zob. Kungsleden, s. 257).
O szlaku
Szlak jest wymagający ze względu na swoją długość i odległe położenie. Liczy 800 km i zwykle pokonuje się go w 30–35 dni. Trasa ta nie jest przeznaczona dla osób o słabej kondycji – wymaga odpowiedniego przygotowania fizycznego oraz doświadczenia w wędrówkach długodystansowych.
Ważne jest, aby być przygotowanym na trudne warunki i zróżnicowaną pogodę, ponieważ szlak znajduje się powyżej koła podbiegunowego. Nordkalottruta przemierza zróżnicowane krajobrazy, w tym rozległe tereny wzgórz i obszary podmokłe. Wymaga więc dobrej kondycji i doświadczenia w poruszaniu się po trudnym terenie. Trzeba być przygotowanym na długie odcinki między schronieniami, konieczność zabrania sprzętu kempingowego i samowystarczalność. Warunki pogodowe wzdłuż Nordkalottruta mogą być nieprzewidywalne, nawet w miesiącach letnich.
Trasa jest oznaczona drogowskazami, znakami, czasem kopczykami, ale ponieważ są one rozproszone, niezbędna jest dobra mapa. W niektórych miejscach trzeba przekraczać rzeki. Na szlaku, w odstępach 10–30 km, znajdują się chatki dostępne dla wędrowców. Są one w większości własnością Norweskiego Stowarzyszenia Turystycznego (DNT), Szwedzkiego Stowarzyszenia Turystycznego (STF) oraz fińskiego Metsähallitus. Niektóre schroniska są wyposażone w podstawowe udogodnienia, takie jak zaplecze kuchenne i miejsca do spania, podczas gdy inne działają na zasadzie samoobsługi, umożliwiając turystom samodzielne zarządzanie zakwaterowaniem. Wzdłuż szlaku istnieje również możliwość biwakowania.
Optymalny sezon na wędrówki trwa od początku lipca do połowy września. W tym okresie pogoda jest zwykle łagodniejsza, dzięki czemu trasa jest bardziej dostępna dla turystów. Jedną z istotnych zalet wycieczek w miesiącach letnich jest dzień polarny.
Podsumowanie
Nordkalottruta to szlak dla tych, którzy pragną doświadczyć dzikości i surowego piękna północnej tundry. Przemierzając tę wyjątkową trasę odkryjesz najbardziej odległe zakątki Skandynawii, gdzie natura pozostaje nietknięta przez człowieka. To szlak, na którym cisza ma swoją własną jakość, a każdy krok prowadzi przez krajobrazy zapierające dech w piersiach.
*
Nordkalottruta – informacje o szlaku
DŁUGOŚĆ SZLAKU
- 800 km
SUMA PRZEWYŻSZEŃ
- 11 460 m
CZAS PRZEJŚCIA
- 30–35 dni
START
- Kautokeino, Norwegia
KONIEC
- Sulitjelma, Norwegia
- lub Kvikkjokk, Szwecja
CHARAKTER
- wyżynny, górski
INTERESUJĄCE MIEJSCA
- Kautokeino,
- Finnmarksvidda,
- wodospad Pitsusköngäs,
- Kilpisjärvi, Park Narodowy
- Abisko, przełęcz Tjäktja,
- Park Narodowy Padjelanta
Łukasz Supergan
***
Wybierasz się na wyprawę? Sprawdź nasze poradniki:
- Poradnik ekspertów: buty wysokie czy niskie?
- Membrana w butach – czy to ma sens?
- Wybieramy buty trekkingowe na wiosnę
- Sprzęt na wyprawę przez Wielki Szlak Włoski – lista od Via Mountains
- Najlepsze buty trekkingowe, wiosna 2025 – niezależny wybór redakcji
- Buty podejściowe, niskie buty w góry – ranking 2025
- Jak wiązać buty trekkingowe?
