To był już XIX Przegląd Filmów Górskich im. Andrzeja Zawady i w krótkiej relacji trudno wymienić wszystko, co miało miejsce podczas tych czterech niezapomnianych dni. Ale w skrócie można by tak: ponad 40 gości, 35 filmów, trzy konkursy, dwie edycje zawodów, jedna wielka impreza integracyjna oraz około tysięczna publiczność.
Oficjalnie Przegląd rozpoczął się w czwartek wieczorem i tradycyjnie otworzyła go żona śp. Andrzeja Zawady, Anna Milewska. Nie zabrakło również Burmistrza Lądka Zdroju Kazimierza Szkudlarka, pomysłodawcy i dobrego ducha imprezy Zbyszka Piotrowicza oraz organizatora PFG Maćka Sokołowskiego. Tuż po ceremonii odbyła się pierwsza prelekcja o nartach na Alasce, a jeszcze nieoficjalnie pojawili się też pierwsi goście: Kurt Diemberger z żoną, Karim Hayat, Ryszard Pawłowski i Wojtek Grzesiok.
W ciągu dnia odbyły się pierwsze pokazy filmów oraz europejska premiera (!) „Valley Uprising” o historii wspinania w dolinie Yosemite. Pokaz zakończył się serią braw i jak później miało się okazać, czwartkowa publiczność uprzedziła werdykt jury filmowego.
Zapowiedź zimowej wyprawy na K2
W piątek został pokazany film „Verso Dove” ze słowem wstępnym Kurta Diembergera, pierwszego zdobywcy Broad Peak w 1957r. i Dhaulagiri w 1960r. oraz spotkanie uczestników wyprawy na Kanczendzongę: Denisa Urubko i Adama Bieleckiego. Alex Txikon, trzeci uczestnik, niestety utknął na lotnisku i z publicznością zobaczył się dopiero w sobotę. Ale nie obyło się bez małej sensacji – Denis zapowiedział, że pojedzie z Adamem zimą na K2 i będą chcieli wejść dotąd niezdobytą, wschodnią ścianą!
Tego wieczora równie dużą publiczność zebrała rozmowa z Andrzejem Paczkowskim, wieloletnim prezesem PZA i Przewodniczącym Rady IPN, zakończona wręczeniem mu Nagrody za Popularyzację Kultury Górskiej oraz podziękowaniami od obecnego Zarządu PZA. Długi wieczór zamknął panel jaskiniowy, w którym wystąpili min. Krzysztof Starnawski, Andrzej Ciszewski i Kasia Biernacka.
Impreza do świtu i wielki Kurtyka
Sobota w Lądku należała natomiast do sportowców – w skałach Boguś Kowalski uczył technik autoratownictwa, odbywały się towarzyskie zawody Lądek Big Wall, a biegacze wzięli udział w Biegu Himalaistów Lądek Trail, w którym ścigali się m.in. Adam Bielecki, Jurek Natkański, Maciek Stańczak czy Kacper Tekieli. Spór o zwycięstwo i czekan Marcina Kaczkana, który był nagrodą główną, rozsądził ultra biegacz Salomon Suunto Team Piotr Hercog, , który wygrał klasyfikację, a czekan przekazał na licytację WOŚP w Schronisku Samotnia.
Po południu o wyprawie na Lhotse w 1974r opowiedział Bogdan Jankowski, a niemal cały wielki namiot wypełniła publiczność na spotkaniu prowadzonym przez Janusza Majera z członkami programu Polskiego Himalaizmu Zimowego im. Artura Hajzera. Na scenie o ostatnich wyprawach na K2 i Broad Peak Middle opowiadali min. zdobywcy szczytów Janusz Gołąb i Marcin Kaczkan czy Agna Bielecka.
Duże oczekiwania wzbudziła prelekcja Rafała Sławińskiego, który już wprawdzie w Polsce był, ale wizyta w Lądku była pierwszą po Jego wielkim sukcesie, czyli zdobyciu dziewiczego K6 West i otrzymaniu za ten wyczyn nagrody Złotego Czekana. Ważne spotkania tego dnia przypieczętowała rozmowa Zbyszka Piotrowicza z Wojtkiem Kurtyką, który na festiwalach bywa rzadko lub nigdy i z zasady odmawia udzielania wywiadów. Przy pełnej publiczności obchodzący oficjalne urodziny Kurtyka odebrał kwiaty i od razu zaznaczył, że tak naprawdę urodził się w lipcu, ale rodzice dużo później zgłosili ten fakt do urzędu i w oficjalnych dokumentach widnieje data wrześniowa. I jak sam powiedział, w ten sposób od małego przyzwyczajał się do życia w „nielegalności”.
Tuż po Kurtyce na scenie pojawiło się jury konkursu na Górską Książkę Roku i wręczyło dwa najważniejsze wyróżnienia – nagrodę publiczności i czytelników Magazynu „N.P.M.” otrzymał „Chiński Maharadża”, a tytuł Książki Roku przyznano Małgorzacie i Janowi Kiełkowskim za „Wielką Encyklopedię Gór i Alpinizmu”.
Wieczór zakończyliśmy w kuluarach, czyli Klubie Festiwalowym oglądając półfinałowy mecz Polaków, a następnie na kameralnym spotkaniu z okazji 10-lecia firmy HiMountain oraz pod sceną Geovity, gdzie dwa zespoły oraz świetni DJ-e grali do białego świtu! Niektórzy dla tej właśnie imprezy przyjechali do Lądka…
Nagrody, nagrody
Niedziela to był powrót do rzeczywistości, odsypianie i jeszcze sporo spotkań, min. z uczestnikami Aztorin Expedition, Moniką i Grzegorzem Badurskimi, którzy w festiwalowym przedszkolu opowiadali o kanionigu, Akademią Portalu Górskiego, Ryszardem Pawłowskim oraz Karimem Hayatem. Ten ostatni – pakistański wspinacz, dał się poznać jako niezwykle żywiołowy kibic siatkówki i odnalazł się u nas tak dobrze, że zostaje w Polsce jeszcze kilka tygodni.
Zakończenie odbyło się w kameralnej Sali Kinoteatru, gdzie Jury filmowe przedstawiło swój werdykt nagradzając obraz „Valley Uprising” , a konferansjerzy ogłosili wyniki głosowania na Nagrodę Publiczności, w którym zwyciężył nagradzany już „Cerro Torre, szanse kuli snieżnej w piekle”. Na sam koniec Organizatorzy obiecali, że jubileuszowa, XX edycja Przeglądu będzie jeszcze ciekawsza i z dobrego serca radzimy, żeby sprawdzić to za rok na własnej skórze!
Zdjęcia, filmy i relacje na stronie www.festiwalgorski.pl i profilu na FB
Tekst: Monika Strojny
Zdjęcia: Piotr Dymus i Łukasz Buszka
WERDYKT
Jury XIX Przeglądu Filmów Górskich im Andrzeja Zawady w Lądku w składzie: Marek Kłosowicz, Marek Arcimowicz i Piotr Pustelnik na posiedzeniu w dniu 20 września br postanowiło nagrodzić następujące filmy:
w kategorii NAJLEPSZY FILM POLSKI – film „Artur Hajzer. Subiektywnie” w reżyserii Dariusza Kmiecika za warsztat filmowy i sposób w jaki został przedstawiony główny bohater filmu.
w kategorii NAJLEPSZY FILM O SPORTACH EKSTREMALNYCH – film „Nord of the Sun” w reżyserii Inge Wegge i Jorna Nyseth Ranuma za nieszablonowe i poetyckie przedstawienie historii dwóch młodych Norwegów na północy Norwegii.
w kategorii NAJLEPSZY FILM O SPORTACH ZIMOWYCH – film „Valhalla” w reżyserii Bena Strurgulewskiego i Nicka Waggonera za dalekie od klasycznych filmów narciarskich przedstawienie piękna tego sportu z lekką nutką szaleństwa przynależną dla tych, którzy ten sport uprawiają.
w kategorii NAJLEPSZY FILM O JASKINIACH – film „Ekspedycja Jaskinia” w reżyserii Zacharego Finka za niezwykle efektowne przedstawienie opowieści o pasjonującej wyprawie grotołazów do jednego z najbardziej oddalonych miejsc na Ziemi.
w kategorii NAJBARDZIEJ NIEGÓRSKI FILM PRZEGLĄDU – film „ZAZ. The story of the unusual ascent” w reżyserii Joachima Hellingera za urok i ciepło opowieści o zrealizowanym pragnieniu artystów o koncercie na szczycie Mont Blanc.
w kategorii NAJLEPSZY FILM PODRÓŻNICZY – film „Crossing the Ice” w reżyserii Justina Jonesa za rzetelną i sprawnie opowiedzianą prostymi środkami filmowego wyrazu historię wyprawy dwóch młodych i niedoświadczonych Nowozelandczyków do bieguna i z powrotem bez wsparcia.
w kategorii NAJLEPSZY FILM O GÓRACH WYSOKICH – film „Reel Rock. High Tension” w reżyserii Petera Mortimera, który po raz pierwszy w przejmujący sposób pokazał zmiany społeczne zachodzące u podnóża Mount Everestu i ich możliwe konsekwencje dla tej góry oraz innych wysokich będących przedmiotem coraz większej ludzkiej ekspansji.
w kategorii NAJLEPSZY FILM WSPINACZKOWY – film „China Jam” w reżyserii Evarda Wendenbauma za bardzo nietypowe pokazanie długiej i wyczerpującej wspinaczki w wielkiej i wysokiej ścianie, gdzie na równi z wysokimi umiejętnościami wspinaczkowymi liczyły się; poczucie humoru, radość ze wspólnego muzykowania i niezwykły duch zespołowego działania.
w kategorii NAJLEPSZY FILM O LUDZIACH GÓR – film „Verso Dove“ w reżyserii Luci Bich za poetycką I nostalgiczną zarazem opowieść o legendarnym alpiniście Kurcie Diembergerze, którego opowieść o życiu w górach wysokich staje się kanwą do wędrówki w głąb duszy wspinacza.
w kategorii GRAND PRIX IM. ARTURA HAJZERA – film „Valley Uprising. Reel Rock 9” w reżyserii Petera Mortimera, Nicka Rosena i Josha Lowella za pasjonującą i mistrzowsko zrealizowaną opowieść o legendarnej dolinie Yosemite, będącej kolebką nowoczesnego współczesnego alpinizmu, o ludziach tworzących tę historię i wspinaczkach będących kamieniami milowymi w rozwoju stylów alpinistycznych. Jury doceniło znakomitą realizację, doskonały warsztat filmowy i oryginalną konwencję filmu.
