Nie było tradycyjnego przecinania wstęgi. Klucz do pierwszego w Polsce interaktywnego muzeum gór i himalaizmu wyrąbano czekanami w bryle lodu. – Wiele jest na świecie muzeów poświęconych górom. Większość z nich to jednak martwe gabloty. To muzeum jest żywe. Liczę, że będzie to także miejsce naszych himalajskich spotkań – powiedział podczas otwarcia wybitny himalaista Krzysztof Wielicki.
W czekany zaopatrzeni zostali przez Bartosza Krawczaka – pomysłodawcę oraz prezesa Centrum: Bohus Hlavaty (Tatra Mountain Resorts) i Marcin Pająk (wójt gminy Zawoja) – inwestorzy Centrum, a wydobyć klucz pomogli Tadeusz Chowaniak – były wójt Zawoi oraz Alina Kuś – była wicewójt, którzy bardzo wiele uczynili dla powstania Centrum. Pomagali himalaiści, w tym Krzysztof Wielicki.
Na otwarcie przybyła elita środowiska wysokogórskiego, w tym opiekunowie szczytów wchodzących w skład Korony Ziemi, których makiety podziwiać można w Centrum.
Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy zostali patronami Mount Everestu, jako pierwsi zimowi zdobywcy najwyższej góry świata. Opiekunem McKinley (Denali) na Alasce jest Ryszard Pawłowski, który wspiął się na ten szczyt 9 razy! Opiekunem Elbrusa jest Denis Urubko – znany z tego, że wybiegł na ten pięciotysięcznik podczas zawodów Elbrus Race. Piramida Carstensza znalazła swojego opiekuna w osobie wybitnego słowackiego himalaisty Petera Hamora, zdobywcy Korony Ziemi. Kilimandżaro wziął w opiekę Tomasz Kobielski – trzeci polski zdobywca Korony Ziemi, który na najwyższy wierzchołek Afryki wyszedł… kilkadziesiąt razy. Dachowi Europy Mont Blanc patronuje filar polskiego himalaizmu Janusz Kurczab, który dokonał I zimowego przejścia Wielkim Filarem Narożnym Mont Blanc. Mont Vinson na Antarktydzie wziął w opiekę Janusz Majer – wybitny himalaista i podróżnik. Najwyższy szczyt Ameryki Południowej Aconcagua – znajduje się pod opieką Martyny Wojciechowskiej. Patronem Góry Kościuszki jest Edmund Strzelecki.
Wszyscy współcześni opiekunowi obecni byli na otwarciu, z wyjątkiem Janusza Kurczaba, któremu na przybycie nie pozwoliły względy zdrowotne oraz Martyny Wojciechowskiej przebywającej w Nowym Jorku, z którą jednak połączono się za pośrednictwem Internetu. Dziennikarka, podróżniczka, redaktor naczelna National Geographic Polska w ten sposób życzenia dla otwartego Centrum.
Wśród gości była m.in. Anna Milewska – gwiazda srebrnego ekranu, żona ś.p. Andrzeja Zawady – wybitnego kierownika wypraw himalajskich. Przyjechali himalaiści z Zakopanego – Ryszard Gajewski i Maciej Pawlikowski. Przybyło młode pokolenie zdobywców ośmiotysięczników, w tym Janusz Gołąb, Adam Bielecki, Kacper Tekieli. Obecna była Kanadyjka Bernadette McDonald – autorka bestselleru o polskich Lodowych Wojownikach pt. „Ucieczka na szczyt”.
Denis Urubko otrzymał tort w kształcie paszportu wraz z gratulacjami przyjęcia polskiego obywatelstwa. Tortami obdarowani zostali także Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy – a były to torty identyczne jak te, które dostali w 1980 roku po pierwszym zimowym zdobyciu Mount Everestu. – Wtedy były to jednak straszliwe zakalce – wspominał Leszek Cichy. Opiekunowie gór przekazali pamiątki na rzecz Muzeum oraz pozostali do dyspozycji gości podczas jego zwiedzania. Całości dopełnił koncert grupy Palfy Gróf, którego przebojem został utwór poświęcony Lodowym Wojownikom. Na scenie wystąpił także jako wokalista i gitarzysta… Denis Urubko.
W bogatych zbiorach Centrum znajdują się materiały dotyczące gór, informacje o wspinaczce, oryginalne pamiątki z wypraw upamiętniające złotą epokę polskiego himalaizmu, a także 10 makiet przedstawiających najwyższe szczyty 7 kontynentów. Oddzielna część ekspozycji to oryginalne zdjęcia i eksponaty upamiętniające działalność Polaków w górach najwyższych. Wśród nich najważniejsze są pamiątki przekazane przez polskich himalaistów. Puchowa kurtka po Andrzeju Zawadzie, czekan Wandy Rutkiewicz, kamień ze szczytu Mount Everestu zniesiony przez Leszka Cichego podczas pierwszego zimowego zdobycia szczytu, czy plecak Krzysztofa Wielickiego pozwalają poczuć atmosferę złotej dekady polskiego himalaizmu oraz lepiej poznać Lodowych Wojowników.
Zwiedzających po Centrum poprowadzi przewodnik Korony Ziemi lub… unikalny system multimedialny. Wszystkie elementy ekspozycji uzupełnione zostały bowiem o materiały dostępne na urządzaniach przenośnych i stołach dotykowych. Razem z ekranami dotykowymi oraz tabletami będącymi na wyposażeniu Centrum odkrywamy kolejne tajemnice gór. Jest więc unikalna flora i fauna, ukryta przed naszymi oczami budowa geologiczna, a także historie pierwszych śmiałków którzy zapragnęli stanąć na ich niedostępnych szczytach.
Makiety najwyższych szczytów Ziemi mierzą od 1,5 do 3 m, a każda z nich waży ponad 200 kg. Wykonane zostały z tworzyw sztucznych, żywic i materiałów pochodzenia organicznego. Szczególny nacisk położony został na odzwierciedlenie rzeczywistej struktury skał, charakterystycznej roślinności i przebiegu tras wspinaczkowych. Każda góra oświetlona jest w sposób naśladujący naturalne światło słoneczne. Wszystkie te elementy sprawiają, że często trudno odróżnić je od prawdziwych zdjęć lotniczych.
Równie ważnym tematem zwiedzania jest nauka bezpiecznego poruszania się po górach. Wizyta w Centrum to żywa lekcja geografii, polecana szczególnie młodemu pokoleniu.
Największa makieta, bo mierząca niemal ponad 4 m wysokości, stoi na zewnątrz, przed budynkiem Centrum. To makieta wzorowana na Królowej Beskidów – Babiej Górze. Składa się z dwóch części, które po rozsunięciu ukazują jej przekrój geologiczny oraz piętra roślinności alpejskiej. To wyjątkowa atrakcja, która daje szansę na jedyną w swoim rodzaju podróż do wnętrza góry.
Inwestorami przedsięwzięcia są: gmina Zawoja oraz słowacka firma Tatry Mountain Resorts. Partnerami projektu są: GOPR, Babiogórski Park Narodowy, Salewa, www.zawoja.pl.
Centrum Górskie Korona Ziemi jest otwarte dla zwiedzających od 16 lutego.
Agnieszka Szymaszek
