Zaparcia to dolegliwość tyleż popularna, co nieprzyjemna. Jednym ze sposobów na walkę z zaparciami jest regularny ruch i aktywność fizyczna. Czy uprawianie sportu może być w zwalczaniu tego dyskomfortu? Czy dzięki ćwiczeniom można złagodzić nawet przewlekłe lub nawykowe zaparcia?
Czym są zaparcia?
O zaparciach mówi się, zazwyczaj gdy stolec pojawia się rzadziej niż co trzy dni lub gdy jest on zbity, twardy i trudny do wydalenia. Dodatkowo zaparciom często towarzyszą nadmierne gazy, dolegliwości bólowe brzucha, uczucie ciężkości i pełności(1). Brak regularnych wypróżnień niesie za sobą również ryzyko intoksykacji organizmu (zatrucia), co może negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie.
Zaparcia mogą mieć różne przyczyny, od tych organicznych, wywoływanych przez choroby i towarzyszące dolegliwości, aż po nieprawidłowości dietetyczne, stres czy siedzący tryb życia.
Jak regularny ruch wpływa na zaparcia?
Regularna aktywność fizyczna wpływa nie tylko na formę i kondycję mięśni szkieletowych, ale poprawia stan również mięśni gładkich, wyścielających wnętrza organów – również jelita. Wysiłek fizyczny wiąże się z podwyższeniem tętna i wzrostem ciśnienia, a także pogłębieniem oddechów. Krążąca szybciej w żyłach, mocniej natleniona krew powoduje lepsze ukrwienie i odżywienie wszystkich tkanek, także komórek budujących jelita. To przyśpiesza perystaltykę, zapobiegając zaleganiu treści kałowej w jelitach i regulując rytm wypróżnień(2).
Warto wspomnieć również o tym, że ruch wpływa na rozluźnienie mięśni brzucha, które – zwłaszcza u osób prowadzących siedzący tryb życia, są często nadmiernie uciśnięte, przez długi czas spędzony w pozycji siedzącej przed komputerem.
O innych, domowych sposobach na poprawę pracy jelit można przeczytać w artykule – https://colonc.pl/artykul/pokonac-zaparcia-najlepsze-domowe-sposoby-lepsza-prace-jelit/ .
Przesadne forsowanie organizmu aktywnością fizyczną też nie jest dobre
Planując zwiększenie aktywności fizycznej dla poprawy zdrowia jelit, warto pamiętać o tym, by nie była to aktywność zbyt intensywna. Nadmierna aktywność fizyczna może prowadzić do zupełnie odwrotnych skutków. Wysiłek przekraczający 70%VO2max (czyli ponad 70% pułapu tlenowego, oznaczającego indywidualną wydolność fizyczną) zmniejsza ukrwienie układu pokarmowego o 60 do 70%(3), co jest skutkiem reakcji układu nerwowego na ekstremalny wysiłek.
Tak drastyczne zmniejszenie ukrwienia może pogłębić już istniejące dolegliwości, a także doprowadzić to wystąpienia innych niepożądanych objawów, takich jak wymioty, refluks, bóle brzucha, zaburzenia wchłaniania, łatwiejsza zapadalność na infekcje. Zwłaszcza osoby, które wcześniej nie uprawiały sportu niemal wcale. Osoby starsze czy po rekonwalescencji powinny skorzystać z konsultacji ze specjalistą, który wskaże zalecaną formę bezpiecznego wysiłku.
Odpowiednio dobrana do wieku i możliwości aktywność fizyczna może znacznie zmniejszyć problem nawracających zaparć. Warto jednak podkreślić, że sam ruch niewiele zmieni, jeśli nie pójdą za tym modyfikacje żywienia, ograniczenie stresu czy chociażby zadbanie o odpowiednie nawodnienie. Wszystkie powyższe zmiany powzięte razem, mogą mieć spektakularny efekt, dlatego warto rozważyć ich wprowadzenie, dla lepszego samopoczucia i braku zaparć.
Materiały partnera
1) JACEK, Hermann, TOMASZ, Kościński, et MICHAŁ, Drews. Praktyczne zasady postępowania w zaparciach u dorosłych. Ginekol Pol, 2012, vol. 83, p. 849-853.
2) DRAB, Elżbieta et WINIARCZYK, Rafał. ZAPARCIA-STRATEGIA PODEJŚCIA TERAPEUTYCZNEGO. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2008, vol. 14, no 2.
3) van Wijck K, Lenaerts K, Grootjans J, Wijnands KA, Poeze M, van Loon LJC, Dejong CHC, Buurman WA. Physiology and pathophysiology of splanchnic hypoperfusion and intestinal injury during exercise: strategies for evaluation and prevention. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 2012, 303, G155-G168.