Biwak na dziko. Jesień

Jest jesień, w promieniach słońca ożywają kolory drzew i jest całkiem ciepło. Ale dni są krótkie, poranki mgliste i wilgotne, a wieczory długie i chłodne. Pogoda jest teraz mniej przewidywalna niż latem. Czy to oznacza, że już za późno na biwak w lesie? Na szczęście nie…

***

Rada na dobry początek

Biwak jesienią jest już pewnego rodzaju wyzwaniem. Nawet jeśli będziemy dobrze przygotowani (o tym dalej), pierwszy biwak o tej porze roku może nas trochę zaskoczyć. Może na przykład okazać się, że jest zimniej niż przypuszczaliśmy, że zmrok zapada wcześniej niż nam się wydawało, że nie wiemy co robić z czasem lub że nasz namiot – pomimo zapewnień producenta – przemaka. Dlatego dobrym pomysłem wydaje się przetestowanie swojego sprzętu i wytrzymałości w bezpiecznych warunkach. Jeśli czujecie jakąkolwiek niepewność nie ma sensu ryzykować: rozbijcie namiot w dozwolonym miejscu obok schroniska, na polu namiotowym lub w ogrodzie znajomych, którzy zaprosili Was na weekend do swojego domku letniskowego. W OM nie uczymy się survivalu, to co robimy, robimy dla przyjemności, z pewnością nie musimy rzucać się od razu na głęboką wodę. Spokojnie: z czasem i doświadczeniem nauczycie się czerpać przyjemność nawet z bardzo zimnego biwaku.

Sprzęt

Zacznijmy od spraw technicznych, których znaczenie zazwyczaj rośnie wraz z:

• trudnością wycieczki/wyprawy,
• wysokością n.p.m.,
• długością pobytu w dziczy,
• ze spadkiem temperatury i pogorszeniem pogody.

Oto lista sprzętu, który naszem zdaniem powinien zapewnić Wam komfort i bezpieczeństwo podczas jesiennego biwaku w lesie. W większości przypadków zestaw sprawdzi się również w górach typu Beskidy, jednak pamiętajcie, że nawet w niskich górach pogoda może różnić się znacznie od tego, co widzimy na nizinach. Mówimy tu o warunkach bezśnieżnych i temperaturach w nocy z zakresu 2-10 st. C.

Odzież

• wygodna, oddychająca bielizna,
• koszulka termiczna (kalesony na sobie lub w plecaku, w zależności od temperatury i intensywności wysiłku),
• warstwa ciepła: polar, bluza, najlepiej z kapturem (nie musi być bardzo gruba jeśli mamy ciepłą kurtkę, za to dobrze jeśli będzie nieprzewiewna, tzw. softshell – jeśli nie będzie padać to w niej spędzimy większość czasu na szlaku),
• średniej grubości kurtka puchowa lub kurtka z ociepliną syntetyczną (lepsza w umiarkowanych temperaturach, przy dużej wilgotności powietrza),
• kurtka przeciwdeszczowa,
• spodnie trekkingowe, najlepiej szybkoschnące, softshellowe (lub nawet przeciwdeszczowe),
• 3 pary skarpet (różnej grubości – podczas chodzenia będzie nam ciepło, ale wieczorem, nawet przy ognisku, stopy najtrudniej ogrzać),
• dobre buty trekkingowe, hikingowe, niskie lub wysokie, zazwyczaj z membraną (to temat rzeka, w zależności od preferencji, aktywności, terenu, ciężaru plecaka… najbezpieczniej byłoby powiedzieć: wysokie, skórzane i z membraną, jednak nie zawsze to będzie najlepszym rozwiązaniem),
• ciepłe nakrycie głowy (ważne również podczas spania – jeśli jest ryzyko przemoczenia czapki, warto mieć zapasową),
• chusta typu buff (polarowa jeśli zimno),
• dodatkowa bielizna / warstwa do spania (bardzo ważne – sucha, czysta odzież podnosi komfort termiczny),
• rękawiczki.

Spanie

• namiot / tarp / hamak (koniecznie z podpinką i tarpem) / płachta biwakowa (na początek przygody z jesiennymi biwakami najlepszy będzie jednak namiot, w którym spokojnie się przebierzemy, a w przypadku słabej pogody w miarę komfortowo spędzimy wieczór),
• śpiwór (może być syntetyczny, jednak musi być ciepły – temperatura komfortu 2 st. to minimum – nie sugeruj się tym co mówią prognozy, nocą przy ziemi będzie znacznie zimniej, na odczuwalną temperaturę ma również wpływ wiatr i wilgoć),
• mata samopompujaca / materac (karimata tylko jeśli nie macie wyjścia),
• poduszka turystyczna (dla wygodnych).

Ogień

• zapalniczka / zapałki szturmowe,
• krzesiwo,
• rozpałka (w nieprzemakalnym woreczku).

Woda

• butelki, bidony (pełne, min. 1,5 l – w zależności od dostępności wody),
• termos (tu zdania są podzielone – jedni lubią nosić litrowy lub większy termos, inni rezygnują z termosu na rzecz przygotowywania kawy i herbaty na bierząco. Redakcja OM uważa, że przy jednodniowej wycieczce termos ma sens, przy dwu dniowej i dłuższych – nie),
• filtr do wody,
• kubek,
• kawiarka (lub inny patent kawowy – dla miłośników kawy),
• herbata, kawa, ulubiony napój (np. LYO FOOD Powder).

Kuchnia, jedzenie

• prowiant (w zależności od liczby planowanych posiłków. Jesienią, zwłaszcza jeśli nie planujecie ognisak, dobrym pomysłem może okazać się ograniczenie do liofilizatów),
• przekąski (np. orzechy, suszone owoce, chipsy z bobu),
• przyprawy,
• turystyczny łyżko-widelec,
• kuchenka turystyczna, paliwo (w zależności od typu).

Narzędzia

• nóż lub scyzoryk,
• czołówka (poleca się również backup w postaci małej latarki),
• łopatka do kupy,
• taśma naprawcza,
• dodatkowa linka (kilka metrów),
• mapa, kompas, GPS,
• telefon w nieprzemakalnym etui,
• zapasowe bateria, powerbank,
• zestaw do szycia.

Zbiór podstawowych zasad zachowania w terenie znajdziecie tutaj: Biwak na dziko. Leave No Trace.

Higiena

• chusteczki, papier toaletowy (naturalny, bez zapachu i kolorów),
• pasta, szczoteczka do zębów,
• naturalne mydło (dla czyściochów – pamiętajcie, że im zimniej tym mniej chce się myć – przy kilkudniowych wypadach można tę kwestię pominąć).

Bezpieczeństwo

• apteczka,
• krem z filtrem UV,
• przyjmowane leki,
• środek na komary i kleszcze,
• folia NRC,
• ogrzewacz chemiczny,
• kamizelka odblaskowa (polecana w niektórych opracowaniach).

Nastawienie mentalne

Sprawa często pomijana, może dlatego, że wiele osób ma szczęście nie ocierać się o nieprzyjemności związane z biwakowaniem w trudnych warunkach. Zazwyczaj też nie odczuwamy obciążenia psychicznego podczas krótkich wypadów – jedna czy dwie noce w namiocie, nawet jeśli pada i jest bardzo zimno, to jeszcze nie koniec świata. Zwłaszcza jeśli jesteśmy w większej grupie.

Problemy zaczynają się zazwyczaj po kilku dniach lub jeśli jesteśmy sami. Zdarza się wtedy, że zaczyna nam doskwierać brak słońca, długość wieczoru, ograniczona przestrzeń (jeśli pada i siedzimy w namiocie), brak zajęć. Jeśli jesteśmy podłamani psychicznie zimno i wilgoć bardziej dają w kość, nie mamy siły gotować, tracimy z oczu piękno przygody. Nic dziwnego, po to przeżycie może nie być ewidentnie przyjemne. Za to może być intensywne i na swój sposób piękne. Niecodzienną sytuację docenimy zachowując optymizm i siły życiowe. W takich wypadkach wzajemne wsparcie partnerów wyprawy jest kluczowe, dlatego nie polecamy (zwłaszcza na początku!) solowych przygód o tej porze roku.

Na dziko czy nie?

W zasadzie to indywidualny wybór. Nic nie stoi na przeszkodzie, by jesienią skorzystać z miejsc dozwolonych i biwakować w zupełnej dziczy. Z naszych doświadczeń wynika jednak, że gdy wieczory stają się długie, a temperatury spadają w okolice 10 st. i niżej, to absolutnym kluczem dla przyjemnego biwaku jest ognisko. O tym gdzie je rozpalić przeczytacie tutaj:

• Biwak na dziko. Przepisy: noclegi i ogniska

Jesienne biwaki wymagają… outdoorowego animuszu. W przygodę trzeba wejść pewnie i energicznie, z pełną świadomością wszystkich niedogodności, które na nas niewątpliwie czekają. Wymagają odpowiedniego nastawienia psychicznego, zgranej ekipy i dobrego sprzętu. W zamian oferują niezapomniane przeżycia i intensywne doznania. Czy zawsze przyjemne? Nie. Czy warte przeżycia? Oczywiście!

Bawcie się dobrze!

Redakcja

***

Wszystkie odcinki cyklu “Biwak na dziko” (niektóre linki mogą być jeszcze nieaktywne – pracujemy nad tym):

• Biwak na dziko. Przepisy: noclegi i ogniska
• Biwak na dziko. Gdzie szukać legalnych miejsc?
• Biwak na dziko. Leave No Trace
• Biwak na dziko. Wybór miejsca w terenie
• Biwak na dziko. Typy schronień
• Biwak na dziko. Jak się spakować?
• Biwak na dziko. Etyka
• Biwak na dziko. Regulamin korzystania z obszarów pilotażowych LP
• Biwak na dziko. Przepisy w innych krajach Europy
• Biwak na dziko. Budowanie własnego schronienia
• Biwak na dziko. Jesień