Idziesz w góry, planujesz wypad rowerowy, bierzesz udział w ultramaratonie, wybierasz się w roczną podróż dookoła świata, albo na weekendowy biwak za miastem? W każdej z tych sytuacji musisz pamiętać o jednej niezbędnej rzeczy – śpiworze puchowym. Wybór odpowiedniego sprzętu jest kluczowy nie tylko dla komfortu, ale również dla zachowania bezpieczeństwa w trakcie wybranej aktywności. Dlatego też warto zadać sobie pytanie – na co należy zwrócić uwagę przy zakupie śpiwora?

Głównym parametrem puchu jest jego sprężystość, podawana w jednostce cuin (cubic inches – ang. cale sześcienne), fot. Cumulus

Izolacja, izolacja, izolacja

Pierwszym najważniejszym elementem, na który należy zwrócić uwagę przy zakupie śpiwora, jest puch – jego jakość i pochodzenie. To on w największej mierze sprawia, że śpiwór zapewnia ciepło, nawet w najbardziej surowych warunkach. Głównym parametrem puchu jest jego sprężystość, podawana w jednostce cuin (cubic inches – ang. cale sześcienne). Zależność jest prosta – im wyższa sprężystość puchu (np. 850 cuin), tym lepiej on izoluje. Warto też pamiętać, że istnieją dwa standardy określania sprężystości puchu, amerykański i europejski – i tak np. amerykańskie 850 cuin odpowiada europejskiemu 800 cuin. Najlepszym jakościowo puchem jest ten pochodzący od polskich gęsi. Cieszy się on ogromnym uznaniem wśród producentów i konsumentów na całym świecie.

Dopiero w drugiej kolejności, po przyjrzeniu się puchowi, powinno zwrócić się uwagę na zakres temperatur podawany przez producenta śpiworów. Pamiętaj, że odczuwalność temperatury to rzecz bardzo subiektywna, zależna od organizmu danego człowieka i warunków, w jakich zamierzamy nocować. Producenci często podają trzy wartości temperatur – komfort, limit i ekstremum. Pierwsza z nich, najniższa, odnosi się do odczuwalności temperatury przez kobiety, które mają tendencję to szybszej utraty ciepła niż mężczyźni. Do tych drugich skierowana jest temperatura limit. Ekstremum to hipotetycznie temperatura poniżej której może nastąpić hipotermia. Lepiej jednak nie sprawdzaj tej teorii w praktyce!

Kolejnym aspektem jest konstrukcja śpiwora – od najprostszej, przeszywanej, poprzez skrzynkową (komory H), trapezową, konstrukcję komór V, aż do najbardziej zaawansowanej, cegiełkowej (podwójne komory H). Odpowiednio skonstruowany śpiwór pozwala na eliminację tzw. zimnych punktów. W rzeczywistości jednak, element ten nie jest tak istotny jak odpowiednie wypełnienie śpiwora, chociaż zdecydowanie może przyczynić się do poprawy izolacji.

Przy wyborze śpiwora niezwykle istotne są warunki w jakich będziesz nocować (fot. Pierre Chaffour)

Komfortowo, czyli lekko

Nieważne, czy śpiwór niesiemy w plecaku, czy wieziemy w sakwie rowerowej – ciężki i opasły tobołek zawsze będzie nas hamować, a nawet może powodować dyskomfort w trakcie danej aktywności. Dlatego tak ważna jest waga sprzętu.

Jeśli zależy Ci na obniżeniu masy śpiwora, dość istotną cechą jest wspomniana wcześniej sprężystość puchu – im większa, tym mniej go potrzebujemy, aby uzyskać preferowany zakres temperatur. Przykładowo, aby śpiwór sprawdził się przy temperaturze limit na poziomie -6°C, należałoby wypełnić go ok. 700 g nieco tańszego puchu o sprężystości 700 cuin. Tymczasem można uzyskać podobny efekt przy użyciu 600 g puchu 850 cuin.

Jednak jeśli potrzebujesz śpiwór na konkretne warunki, nie możesz obniżać jego wagi polegając tylko na puchu o wyższej sprężystości. Tak naprawdę to dopiero wszystkie pozostałe elementy składające się na śpiwór, takie jak materiał, konstrukcja czy zamek, wpływają na wzrost lub obniżenie jego masy. Tutaj możliwości jest naprawdę wiele – zastosowanie lżejszej tkaniny (np. Pertex Quantum 27 g/m2, czy Toray Airtastic 20 g/m2), rezygnacja z tuneli puchowych, kołnierza czy nawet kaptura, wybranie krótszego zamka, bądź całkowita jego eliminacja… Chociaż śpiwór modyfikować można na wiele sposób, pamiętaj, że w dalszym ciągu powinien on spełniać podstawowe zasady bezpieczeństwa!

Można jednak znaleźć modele określane jako trzysezonowe, które sprawdzą się latem, a przy dodatkowym dociepleniu również i w warunkach lekkiej zimy (fot. Dorota Medrzycka)

Uwzględnij warunki

Przy wyborze śpiwora niezwykle istotne są warunki w jakich będziesz nocować. Mogłoby się to wydawać oczywiste, ale tak naprawdę podstawowym błędem popełnianym przy zakupie pierwszego śpiwora jest wybranie zbyt ciepłego modelu. Lepiej jest zakupić model na lżejsze warunki, a następnie stopniowo zwiększać izolację, zakładając bieliznę termoaktywną, kurtkę puchową, czy botki puchowe. Pamiętaj też, że nie istnieje śpiwór uniwersalny – idealnie byłoby mieć 4-5 modeli na różne warunki pogodowe. Można jednak znaleźć modele określane jako trzysezonowe, które sprawdzą się latem, a przy dodatkowym dociepleniu również i w warunkach lekkiej zimy. Zwróć także uwagę na to, czy będziesz osłonięty od wiatru, na przykład w namiocie. Mało kto się nad tym zastanawia, a przecież wiatr potrafi diametralnie zmienić odczuwalną temperaturę.

Ogromną rolę odgrywa również kondensacja pary wodnej oraz wilgoć – jeśli jest wysoka, puch może zamoknąć przez co utraci swoje właściwości izolacyjne. W tym przypadku warto zainwestować w puch hydrofobowy. W połączeniu z wodoszczelną tkaniną Pertex Endurance (wkrótce Pertex Quantum Pro) o wysokiej oddychalności, doskonale sprawdzi się w warunkach wysokiej wilgotności. Warto postawić na kombinację tych dwóch elementów, zwłaszcza kiedy istnieje możliwość zamoczenia śpiwora, lub kiedy okoliczności nie pozwalają na całkowite jego wysuszenie.

Odpowiednio dobrany i wykonany śpiwór z wysokiej jakości materiałów jest w stanie przetrwać naprawdę wiele, a Ty będziesz mógł cieszyć się nim przez długie lata (i w różnych zakątkach świata), fot. Żywe historie

Diabeł tkwi w szczegółach

Wiesz już ile puchu powinien mieć Twój śpiwór i w jakich warunkach będziesz go używać – teraz nadszedł czas na doprecyzowanie szczegółów. Po pierwsze – kształt śpiwora. Optymalny dla izolacji to klasyczna mumia. Jeśli jednak obawiasz się, że będzie Ci za ciasno, możesz wybrać np. szerszy model, taki jak Semirect (szerszy w nogach), czy Rect (w formie prostokąta, po rozpięciu może służyć jako kołdra). Zwróć uwagę również na wymiary śpiwora – zaleca się, żeby śpiwory zimowe były nieco dłuższe, aby móc schować w nich np. butlę z gazem, elektronikę, czy nawet buty. W niższych temperaturach, poniżej 0 stopni, należy także zwrócić uwagę, aby śpiwór miał niezależny kołnierz, który można zamknąć wokół szyi.

Kolejnym elementem jest zamek – zazwyczaj umieszczony na boku śpiwora. Wybór strony zamka zależy w dużej mierze od osobistych preferencji. Zazwyczaj osobom praworęcznym zalecany jest zamek po lewej stronie i analogicznie, osobom leworęcznym – zamek po prawej stronie. Jeśli chcesz połączyć jeden śpiwór z drugim, należy wybrać zamki po przeciwnych stronach, natomiast jeśli zamierzasz spać w namiocie „jedynce” – możesz wybrać zamek po tej samej stronie co wyjście z namiotu.

W końcu możesz pomyśleć nad kolorem – tutaj też wybór zależny jest od preferencji. Jeśli nie zamierzasz spać w namiocie, warto pomyśleć nad takim, który nie rzuca się w oczy.

Teraz znasz już wszystkie składniki potrzebne do zakupu idealnego śpiwora. Warto w niego zainwestować – odpowiednio dobrany i wykonany z wysokiej jakości materiałów jest w stanie przetrwać naprawdę wiele, a Ty będziesz mógł cieszyć się nim przez długie lata!

Zuzanna Skrzypczak (Cumulus)